Rozpocznij

Pomysły społeczności

Figura harmoniczna GARTLEY: Jak to działa?!Figura harmoniczna GARTLEY: Jak to działa?! „Gartley”, jak sama nazwa wskazuje, został wprowadzony przez Henry'ego Mackinleya Gartleya. Wszystkie pozostałe figury harmoniczne są modyfikacjami Gartleya. Jego konstrukcje mają 5 fal: XA: Może to być dowolny gwałtowny ruch na wykresie i nie ma żadnych specjalnych wymagań dla tego ruchu, aby mógł zostać Gartley Start AB: Jest to przeciwieństwo ruchu XA i powinno stanowić około 61,8% ruchu XA. BC: Ten ruch cen powinien być przeciwny do ruchu AB i powinien wynosić 38,2% lub 88,6% ruchu AB. CD: Ostatni ruch cen jest przeciwny do BC i powinien wynosić 127,2% (przedłużenie) CD, jeśli BC wynosi 38,2% BC. Jeśli BC wynosi 88,6% BC, wówczas CD powinno wynosić 161,8% (rozszerzenie) BC. AD: Ogólny ruch cen pomiędzy A i D powinien wynosić 78,6% XA Jak z niego korzystać Punkt D to miejsce, w którym wkraczasz, chłopcze! To jest twój sygnał wejścia. -Jeśli jest to liczba M, kupujesz. -Jeśli to W, sprzedajesz 2. Gdzie umieścić STOP LOSS? -Poniżej lub „X”, jeśli jesteś KUPUJĄCYM. -Powyżej „X”, jeśli jesteś SPRZEDAWCĄ. Te wartości procentowe opierają się na słynnych współczynnikach Fibonacciego, tajemniczych jak piramidy w Egipcie! Ostatecznie figurka Gartley jest jak dobre kubańskie cygaro: wymaga cierpliwości i doświadczenia, aby docenić jej prawdziwą wartość. Ale kiedy już go opanujesz, może stać się potężnym narzędziem w Twoim arsenale handlowym, skutecznym jak cios Rocky'ego Balboa!
BINANCE:BTCUSDEdukacja
od Le-Loup-de-Zurich
Trójkąt symetryczny: Prawdziwe wskaźniki sukcesu + Przełamanie.Trójkąt symetryczny: Prawdziwe wskaźniki sukcesu + Przełamanie. Trójkąt symetryczny to ważny wzór wykresu w analizie technicznej, zasługujący na szczególną uwagę ze strony profesjonalnych traderów. Formacja ta charakteryzuje się zbieżnością cen pomiędzy dwiema liniami trendu, jedną malejącą, a drugą rosnącą, tworząc strefę konsolidacji, w której wyczuwalny jest niezdecydowanie pomiędzy kupującymi i sprzedającymi. Analiza statystyczna Dane empiryczne pokazują, że wskaźnik powodzenia trójkąta symetrycznego w przypadku kontynuacji trendu wynosi około 54%. Odsetek ten, choć przekracza 50%, podkreśla znaczenie ostrożnego podejścia i rygorystycznego zarządzania ryzykiem przy stosowaniu tej wartości. Punkt przerwania Przełamanie symetrycznego trójkąta zwykle ma miejsce, gdy cena przebyła około 75% odległości do wierzchołka. Ten moment jest kluczowy dla traderów, ponieważ często reprezentuje moment, w którym wzrasta zmienność i można ustalić nowy trend. Ryzyko i fałszywe wyjścia Należy zauważyć, że trójkąt symetryczny charakteryzuje się stosunkowo wysokim współczynnikiem fałszywych wyjść. Statystyki wskazują, że około 13% przypadków bessy może skutkować fałszywym wyjściem z dna. Zjawisko to podkreśla potrzebę dodatkowego potwierdzenia przed wejściem na pozycję. Strategia użytkowania Aby skutecznie wykorzystać trójkąt symetryczny, profesjonalni inwestorzy muszą: -Dokładnie określ formację. -Poczekaj na wybicie w pobliżu punktu zbieżności linii trendu. -Potwierdź wybicie poprzez inne wskaźniki techniczne lub wzrost wolumenu. -Wdrożenie ścisłego zarządzania ryzykiem w celu ochrony przed fałszywymi wyjściami. Podsumowując, trójkąt symetryczny, choć jest cennym narzędziem w arsenale tradera, wymaga metodycznego podejścia i dogłębnego zrozumienia jego cech, aby móc go skutecznie wykorzystać w strategii handlowej.
BINANCE:BTCUSDEdukacja
od Le-Loup-de-Zurich
Rzeczywiste wskaźniki powodzenia trójkątów rosnących i malejącycRzeczywiste wskaźniki powodzenia trójkątów rosnących i malejących Oto analiza rzeczywistych wskaźników powodzenia rosnących i malejących trójkątów w handlu, w oparciu o dostarczone informacje: Wskaźnik sukcesu Trójkąty rosnące i malejące generalnie mają dość wysokie wskaźniki powodzenia jako wzorce kontynuacji: -Trójkąt wstępujący ma wskaźnik sukcesu około 72,77%. -Trójkąt zstępujący ma nieco wyższy wskaźnik sukcesu wynoszący 72,93%. Liczby te pochodzą z badania, w którym przetestowano ponad 200 000 konfiguracji cenowych w ciągu 10 lat. Czynniki wpływające na sukces Na skuteczność tych liczb może wpływać kilka czynników: -Zdolność tradera do prawidłowego wykonania strategii -Warunki rynkowe w momencie tworzenia się trójkąta -Płynność rynku -Ogólne nastroje na rynku Ważne punkty do rozważenia -Trójkąty są uważane za wiarygodne wzorce kontynuacji, szczególnie na rynkach trendujących. -Trójkąt rosnący w trendzie wzrostowym jest statystycznie bardziej niezawodny niż trójkąt zstępujący. -Aby potwierdzić wartość, cena musi co najmniej dwukrotnie dotykać każdej z górnych i dolnych linii. -Wzrost wolumenu po wybiciu jest ważnym sygnałem potwierdzającym. Strategie zwiększające szanse na sukces - Poczekaj, aż trójkąt całkowicie się uformuje, zanim przejdziesz do pozycji 1. -Potwierdź wybicie zamknięciem powyżej/poniżej poziomu oporu/wsparcia. -Użyj dodatkowych wskaźników technicznych, aby potwierdzić sygnał. -Zwróć uwagę na wolumen, który powinien wzrosnąć po wybiciu. Podsumowując Chociaż trójkąty rosnące i malejące mają stosunkowo wysokie wskaźniki sukcesu, ważne jest, aby używać ich w połączeniu z innymi narzędziami analizy technicznej i brać pod uwagę ogólny kontekst rynkowy, aby zmaksymalizować szanse na sukces.
COINBASE:BTCUSDEdukacja
od Le-Loup-de-Zurich
CRYPTO: Operacje i wyjaśnienia dla początkujących.CRYPTO: Operacje i wyjaśnienia dla początkujących. Oto szczegółowe wyjaśnienie kluczowych pojęć związanych z kryptowalutami: Kryptowaluta Kryptowaluty to zdecentralizowane waluty cyfrowe, które wykorzystują kryptografię do zabezpieczania transakcji. W przeciwieństwie do tradycyjnych walut, nie są one emitowane przez organ centralny, taki jak bank. Główne cechy kryptowalut to: -Istnieją tylko w formie elektronicznej -Transakcje dokonywane są bezpośrednio pomiędzy użytkownikami (peer-to-peer) -Wykorzystują technologię blockchain do rejestrowania transakcji -Ich wartość zmienia się w zależności od podaży i popytu Blockchain Blockchain to podstawowa technologia umożliwiająca działanie kryptowalut. Jego główne cechy to: -Jest to rozproszona i zdecentralizowana księga, w której rejestrowane są wszystkie transakcje -Każda transakcja tworzy „blok”, który jest dodawany do istniejącego łańcucha -Dane są szyfrowane i po zapisaniu nie można ich modyfikować -Działa bez władzy centralnej dzięki sieci komputerów Połowa Halving to zaplanowane wydarzenie, które dotyczy niektórych kryptowalut, takich jak Bitcoin. Jego główne cechy to: - Zmniejsza o połowę nagrodę przyznawaną górnikom za tworzenie nowych bloków -Zwykle zdarza się to mniej więcej co 4 lata (co 210 000 bloków w przypadku Bitcoina) -Jego celem jest kontrola inflacji poprzez stopniowe ograniczanie emisji nowych jednostek -Może mieć wpływ na cenę kryptowaluty poprzez zmniejszenie podaży ______________________________________________________________ Różne typy narożników Istnieje kilka kategorii kryptowalut: Bitcoin: Pierwsza i najbardziej znana kryptowaluta Altcoiny: wszystkie kryptowaluty inne niż Bitcoin (np. Ethereum, Litecoin) Tokeny: Tokeny utworzone na istniejących blockchainach, często powiązane z konkretnymi projektami Stablecoiny: Kryptowaluty, których wartość jest indeksowana do waluty fiducjarnej lub stabilnego aktywa Memecoins: kryptowaluta, która pochodzi z mema internetowego lub ma swoje korzenie w humorystycznym, ironicznym charakterze lub dowcipie. Każdy rodzaj monety ma swoją własną charakterystykę i zastosowanie, ale wszystkie opierają się na technologii blockchain, aby działać w sposób zdecentralizowany. 10 minut temu Komentarz Oto lista głównych altcoinów, memecoinów i stablecoinów, które warto poznać w 2024 roku: Główne Altcoiny: -Ethereum (ETH) -Cardano (ADA) -Solana (SOL) -Polkadot (KROPKA) -Ripple (XRP) -Litecoin (LTC) -Ogniwo łańcucha (LINK) -Wielokąt (MATYCZNY) -Lawina (AVAX) -Tron (TRX) Popularne Memecoiny: -Dogecoin (DOGE) -Shiba Inu (SHIB) -Pepe (PEPE) -Bonk (BONK) -Księga memów (BOME) Główne monety stabilne: -Tether (USDT) -USD Moneta (USDC) -Frax (FRAX) -Dai (DAI) -PrawdaUSD (TUSD) -Pierwszy cyfrowy USD (FDUSD) -Zdecentralizowany USD (USDD) „Altcoiny” to kryptowaluty alternatywne do Bitcoina, często oferujące określoną funkcjonalność lub przypadki użycia. „Memecoiny” to kryptowaluty, które początkowo powstały jako żarty, ale okazjonalnie zyskały popularność. „Stablecoiny” to kryptowaluty zaprojektowane w celu utrzymania stabilnej wartości, zwykle powiązane z walutą fiducjarną, taką jak dolar amerykański. Każda kategoria ma swoją własną charakterystykę: -Główne altcoiny często mają na celu rozwiązanie konkretnych problemów lub zapewnienie platform do rozwoju zdecentralizowanych aplikacji. -Memecoiny są generalnie wspierane przez ich społeczność i mogą charakteryzować się dużą zmiennością. -Stablecoiny starają się zapewnić stabilność tradycyjnych walut, zachowując jednocześnie zalety kryptowalut. Należy pamiętać, że rynek kryptowalut jest bardzo dynamiczny, a popularność i wartość tych tokenów może się szybko zmieniać.
BITSTAMP:BTCUSDEdukacja
od Le-Loup-de-Zurich
Eurocash'u - czemu nie podążasz za Dino ? :-)No właśnie skoro udało się wyznaczyć dołek na Azotach i idealnie na drugi dzień kurs odbił to czemu nie kontynuować zabawy. Mamy dwie takie kreski - przesilenie przyjdzie i zacznie rosnąc pytanie jak zwykle....kiedy ? Ja - skoro publikuję ten pomysł powiem że część z planowanego pakietu akcji już kupiłem - w przypadku spadków pozostanie mi ewentualnie uśrednianie. A i właśnie dużo mówi się o tym że skoro Dino urosło to Eurocash też powinien, a skoro się mówi to czy faktycznie powinien? Pozostaje czekać w grze nerwów :-) Powodzenia.
GPW:EUREdukacja
od shymek
"Omen Hindenburga” za przewidywanie krachu na giełdzie.„Omen Hindenburga” za przewidywanie krachu na giełdzie. „Omen Hindenburga” to techniczny wskaźnik stosowany w analizie finansowej, mający na celu przewidywanie potencjalnego znacznego spadku lub krachu na giełdzie. Oto główne elementy, o których należy pamiętać na temat tego wskaźnika: Definicja i pochodzenie Wprowadzony przez Jima Miekkę w latach 90. Nazwany na cześć katastrofy sterowca Hindenburg w 1937 roku, symbolizujący nieoczekiwaną katastrofę. Funkcjonowanie - Omen Hindenburga uruchamia się, gdy na giełdzie spełnionych zostanie jednocześnie kilka warunków: - Duża liczba akcji osiągających zarówno nowe 52-tygodniowe maksima, jak i minima (zwykle ponad 2,2% akcji). -Liczba nowych maksimów nie może przekraczać dwukrotności liczby nowych minimów. - Indeks giełdowy musi znajdować się w trendzie wzrostowym (dodatnia 50-dniowa lub 10-tygodniowa średnia krocząca). -Oscylator McClellana (wskaźnik nastrojów) musi być ujemny. Interpretacja -Kiedy te warunki zostaną spełnione, Omen sugeruje podstawową niestabilność rynku i zwiększone ryzyko znacznych pogorszeń. -Sygnał pozostaje aktywny przez 30 dni handlowych. Niezawodność -Wskaźnik poprawnie zgłaszał niektóre historyczne awarie, takie jak ta z 1987 roku. -Jednak jego niezawodność jest przedmiotem dyskusji, ponieważ wytwarza również wiele fałszywych sygnałów. Używać -Zwykle używane jako dodatek do innych form analizy technicznej w celu potwierdzenia sygnałów sprzedaży. -Traderzy mogą go używać do dostosowywania swoich pozycji lub jako alert w celu wzmożonego monitorowania rynku. Należy zauważyć, że podobnie jak każdy wskaźnik techniczny, Hindenburg Omen nie jest nieomylny i należy go stosować ostrożnie w połączeniu z innymi narzędziami analitycznymi. Na poniższych zdjęciach na indeksie DOW JONES wykryto harmoniczną figurę „BLACK SAN”, zwiastującą krach na giełdzie lub mocną korektę! „Omen Hindenburga” to techniczny wskaźnik stosowany w analizie finansowej, mający na celu przewidywanie potencjalnego znacznego spadku lub krachu na giełdzie. Oto główne elementy, o których należy pamiętać na temat tego wskaźnika: Definicja i pochodzenie Wprowadzony przez Jima Miekkę w latach 90. Nazwany na cześć katastrofy sterowca Hindenburg w 1937 roku, symbolizujący nieoczekiwaną katastrofę. Funkcjonowanie
CAPITALCOM:US30Edukacja
od Le-Loup-de-Zurich
"Ramię-głowa-ramię”: Rzeczywiste wskaźniki sukcesu.Ramię – Głowa – Odwrócone ramię: MONITORUJ objętość na początku linii uderzenia!! Oto, co możemy powiedzieć o wskaźniku powodzenia odwróconej formacji ramię-głowa-ramię w handlu: -Odwrócony wzór głowy i ramion jest uważany za jeden z najbardziej wiarygodnych wzorów wykresów pozwalających przewidzieć zwyżkowe odwrócenie. -Według niektórych źródeł wskaźnik powodzenia tego wzorca jest bardzo wysoki, a około 98% przypadków kończy się byczym wyjściem. - Dokładniej, w 63% przypadków cena osiągnęłaby cenę docelową obliczoną ze wzoru przy zerwaniu linii szyi. -Wyciągnięcie (powrót do linii szyi po wybiciu) nastąpi w 45% przypadków. - Należy jednak zauważyć, że te bardzo optymistyczne dane wymagają zastrzeżenia. Inne źródła podają skromniejsze wskaźniki powodzenia, około 60%. - Wiarygodność figury zależy od kilku czynników, takich jak przestrzeganie proporcji, załamanie linii szyi, objętość itp. Konieczna jest rygorystyczna analiza. -Zaleca się stosowanie tej liczby w połączeniu z innymi wskaźnikami i analizami, zamiast ślepo na niej polegać. Podsumowując, chociaż odwrócona głowa-ramię jest uważana za bardzo wiarygodną liczbę, jej rzeczywisty wskaźnik sukcesu jest prawdopodobnie bliższy 60-70% niż czasami podawane 98%. Pozostaje użytecznym narzędziem, ale należy go używać ostrożnie i jako dodatek do innych analiz. ____________________________________________________ Ramię-głowa-ramię: Oto, co możemy powiedzieć o wskaźniku powodzenia w handlu wzoru ramię-głowa-ramię: -Wzór głowy z ramionami jest uważany za jeden z najbardziej wiarygodnych formacji wykresów, ale jego dokładny wskaźnik skuteczności jest przedmiotem dyskusji wśród analityków technicznych. Oto najważniejsze rzeczy, o których należy pamiętać: -Niektóre źródła podają bardzo wysoki wskaźnik sukcesu, sięgający 93% lub 96%. Jednakże liczby te są prawdopodobnie przesadzone i nie odzwierciedlają rzeczywistości w handlu. -W rzeczywistości wskaźnik sukcesu jest prawdopodobnie skromniejszy. Cytowane badanie wskazuje, że cena docelowa zostaje osiągnięta w około 60% przypadków w przypadku klasycznego modelu typu head-and-shoulder. -Ważne jest, aby pamiętać, że ramię-głowa-ramię nie jest niezawodną figurą. Sama jego obecność nie wystarczy, aby zagwarantować odwrócenie trendu. - Wiarygodność figury zależy od kilku czynników, takich jak przestrzeganie proporcji, załamanie linii szyi, objętość itp. Konieczna jest rygorystyczna analiza. -Wielu doświadczonych traderów zaleca stosowanie tej liczby w połączeniu z innymi wskaźnikami i analizami, zamiast ślepo na niej polegać. Podsumowując, chociaż układ ramię-głowa-ramię jest uważany za niezawodny wzór, jego rzeczywisty wskaźnik powodzenia jest prawdopodobnie bliższy 60% niż czasami deklarowane 90%+. Pozostaje użytecznym narzędziem, ale należy go używać ostrożnie i jako dodatek do innych analiz. ______________________________________________________________________________ Uwaga: dla porównania, klasyczna sytuacja typu głowa z ramieniem (niedźwiedzi) miałaby nieco niższy wskaźnik sukcesu, przy około 60% przypadków, w których cel cenowy został osiągnięty.
BITSTAMP:BTCUSDEdukacja
od Le-Loup-de-Zurich
1
"Zasada wentylatora” to potężna technika w handlu„Zasada wentylatora” to potężna technika w handlu, wykorzystująca linie trendu do przewidywania ruchów cen. Przegląd najważniejszych wydarzeń 📈 Potężna technika: zasada wachlarza jest potężna w analizie technicznej. 📉 Identyfikacja punktu: Wykreślanie linii trendu z trzech kluczowych punktów. 🔴 Sygnały handlowe: sygnały kupna i sprzedaży można zidentyfikować w zależności od konfiguracji. 📊 Praktyczne przykłady: Analiza ruchów cen na wykresach w celu zilustrowania techniki. 💰 Możliwości zarobku: strategie mogą skutkować znacznymi zyskami, aż do 22%. 🛑 Zarządzanie ryzykiem: Znaczenie umieszczania stop-loss w celu ochrony inwestycji. 🔍 Dodatkowe zasoby: szczegółowe informacje i grafiki zostaną udostępnione w celu pogłębienia zrozumienia. Kluczowe spostrzeżenia 📈 Skuteczność techniki: Zasada Wachlarza pomaga zidentyfikować wyraźne trendy za pomocą punktów odniesienia, dzięki czemu strategia jest zarówno prosta, jak i skuteczna. 📉 Znaczenie potwierdzenia: Walidacja linii trendu za pomocą trzeciego punktu buduje zaufanie do sygnałów handlowych, zwiększając szanse na sukces. 🔴 Sygnały ostrzegawcze: Sygnały sprzedaży lub kupna, jak pokazano na filmie, mogą prowadzić do strategicznych decyzji opartych na analizie historycznej. 📊 Analiza wizualna: Wizualizacja danych na wykresach pomaga w zrozumieniu ruchów rynkowych, co jest niezbędne w analizie technicznej. 💰 Potencjał zarobków: Transakcje oparte na zasadzie wentylatora mogą zapewnić możliwości znacznych zysków, podkreślając ich skuteczność. 🛑 Strategie ochronne: Umieszczenie zleceń stop-loss powyżej punktów oporu ma kluczowe znaczenie dla ograniczenia strat w przypadku niekorzystnych ruchów na rynku. 🔍 Dostęp do zasobów: Informacje udostępniane w opisie i na innych platformach umożliwiają pogłębienie zrozumienia technicznego i doskonalenie umiejętności handlowych. ______________________________________________________ Zasada wachlarza w handlu to strategia polegająca na otwieraniu kilku pozycji na tym samym aktywie przy różnych poziomach cenowych. Oto główne aspekty tego podejścia: Funkcjonowanie Pomysł polega na otwarciu kilku pozycji (lub „lotów”) na ten sam składnik aktywów finansowych po różnych poziomach cenowych, tworząc w ten sposób „zakres” pozycji. Pozycje te są otwierane w momentach uznawanych za potencjalne odwrócenie sytuacji na rynku. Celem jest umożliwienie tym pozycjom rozwinięcia się jak wachlarz lub stopniowe ich zamykanie w zależności od rozwoju sytuacji na rynku. Korzyści Dywersyfikacja ryzyka: Wchodząc na rynek na różnych poziomach, trader zmniejsza wpływ pojedynczego złego wejścia. Przechwytywanie ruchu: to podejście pozwala wykorzystać różne fazy ruchu cenowego. Elastyczność: Trader może dostosować swoją strategię, zamykając pewne pozycje, pozostawiając inne otwarte. Dodatkowe narzędzia Zasada wentylatora może być połączona z innymi narzędziami analizy technicznej w celu poprawy jej efektywności: Wentylator Fibonacciego: To narzędzie automatycznie rysuje linie trendu na kluczowych poziomach (38,2%, 50%, 61,8%), które mogą służyć jako punkty wejścia dla pozycji wentylatora. Kąty Ganna: Te linie, narysowane pod różnymi kątami (82,5°, 75°, 71,25° itd.), mogą również pomóc w określeniu potencjalnych poziomów otwarcia pozycji. RSI (Indeks siły względnej): Niektórzy inwestorzy łączą zasadę wachlowania z RSI, aby potwierdzić punkty wejścia. Ważne uwagi Strategia ta wymaga dobrego zarządzania ryzykiem, gdyż wiąże się z otwarciem kilku pozycji. Kluczowe jest ustawienie poziomów stop-loss i take-profit dla każdej pozycji w zakresie. Stosowanie tego podejścia wymaga dokładnego zrozumienia rynku i dużego doświadczenia handlowego.
BITSTAMP:BTCUSDEdukacja
od Le-Loup-de-Zurich
Strategia SMC na przykładzie BitcoinaPrzedstawiam zaadaptowaną metodę Smart Money Concept na przykładzie wykresu $BINANCE:BTCUSDT. Na interwale 4H zaznaczyłem przełamanie lokalnego trendu - CHOCH. Ostatnia świeca przed wyłamaniem daje zakres Order Blcoka -OB. Mocne wyjście ceny z OB aktywuje nam OB. Czekamy na retest OB i ponownie w analogiczny sposób na interwale 1 h wyznaczamy kolejny OB. Pozycję ustalam na dole OB i TP na podstawie wyższego interwału przy min. zał. stosunku zysku do ryzyka 2:1. Przy wejściu i wyjściu z pozycji wspieram się również formacjami świecowymi.
Edukacja
od Hossalooker
Przekonania najlepszych traderów i ich wpływ na wyniki …czyli jeden z sekretów dlaczego najlepsi są najlepsi JAK RADZIĆ SOBIE Z KONFLIKTAMI WEWNĘTRZNYMI, KTÓRE BLOKUJĄ SUKCES I ODBIERAJĄ PIENIĄDZE TRADEROM? Dla zawodowych traderów kluczowym elementem ich sukcesu jest stan umysłu, tak zwana „zona” opisana po raz pierwszy przez Marka Douglasa w książce „Trading in the Zone”. Dość dużo czasu zajęło nam zrozumienie dwóch kluczowych rzeczy – skąd się ona bierze i co jej przeszkadza. Okazuje się, że na pierwsze pytanie odpowiedź jest prawie prosta. Na drugie natomiast jest bardzo skomplikowana, tak złożona jak złożona jest ludzka psychika. Na szczęście po wielu poszukiwaniach, badaniach tematu i konsultacjach znaleźliśmy dobre wyjaśnienie tego tematu oraz kilka narzędzi, które przydają się w procesie transformacji. Mówiąc o transformacji mam na myśli proces zmian w psychice, którego celem jest upodobnienie działania własnej psychiki do tego w jaki sposób funkcjonuje ona u najlepszych traderów. Nie jest to rzecz banalna jak się za chwile przekonamy, ale te sprawy wymagają uporządkowania, ponieważ mogą w istotny wpłynąć na samopoczucie i wyniki. Zaczniemy najpierw od odpowiedzi na powyższe dwa pytania by przejść do opisu głównych problemów jakie są wywoływane przez konflikty wewnętrzne. Jest to ważne, ponieważ w efekcie albo ograniczają one poziom zarobków traderom albo w ogóle uniemożliwiają trading. Dzisiaj zaczniemy od fragmentu wywiadu jaki udzieliłem na ten temat. ZONA – STAN UMYSŁU JEST ZALEŻNA OD TEGO W CO WIERZYSZ Czy „zona” traderów ma coś wspólnego z „zoną” sportowców? Pionierem badania „zony” jest Mark Douglas, dla wielu jego książka „Trading in the Zone” była przełomem. Od tego czasu zaczęła wśród traderów funkcjonować analogia z „zoną”, stanem umysłu najlepszych sportowców. Stanem, w którym osiągają swoje najlepsze wyniki. Od wielu lat wpływ psychiki na wyniki sportowe jest znany i coraz lepiej zbadany, napisano wiele książek. Nic dziwnego, że większość dyscyplin, które wymagają wyników zaczęło interesować się wpływem psychiki. Tak tez stało się w tradingu i pionierem jest wspomniany Mark Douglas. Próbowaliśmy przenieść odkrycia na temat „zony” na grunt pracy z traderami. Wkrótce wyszło, że sprawa nie jest taka prosta. Na początku nie było widać jakiegoś specjalnego sensu w różnych „wydarzeniach psychicznych” podczas tradingu. Przełom nastąpił przy uwzględnieniu poziomów przekonań (beliefs). Zauważyliśmy, badając je, że w przypadku najlepszych traderów zawartość poziomów jest inna niż u pozostałych. I jeszcze to, że są one w harmonii. To był przełom w zrozumieniu nie tylko zjawiska „zony” ale i ukrytych czynników sukcesu w tradingu oraz tego w czym najlepsi różnią się od innych. Przydałby się jakiś przykład, bo to ciekawy temat. Trader 1 ma problem z poziomem swoich zarobków. W dzieciństwie uznał za swoje, przekonanie, że na pieniądze trzeba ciężko pracować. A teraz zarabianie na rynku przychodzi mu bez większego trudu. Taka sytuacja powoduje w nim dyskomfort, co w końcu odbija się na niechęci do tradingu i obniżonych zyskach. Trader 2 ma inny problem, zyski wywołują w nim paskudne samopoczucie. Na trop, co jest powodem naprowadza nas jego uwaga, że gdy zarabia czuje się podle a straty przynoszą mu ulgę. Niemożliwe! A jednak . Takie jest życie! Wyniki badań nie raz były dla nas zagadką. Pamiętam jak dużo czasu poświęciliśmy na znalezienie przyczyny. Okazało się, że „winne” jest jego przekonanie wyniesione z domu, w którym religia odgrywała ważna rolę. Mocno wziął sobie do serca przekonanie, że aby godziwie zarabiać należy robić coś pożytecznego. Było to połączone z przekonaniem, że „nieetyczne” zarabianie na rynku (a za takie podświadomie uznawał trading) jest grzechem i Bóg będzie miał mu to za złe. To stąd właśnie brało się złe samopoczucie przy zyskach (okazało się, że było to poczucie winy) oraz ulga, jaką odczuwał przy stratach. Tracił, a więc już nie szedł drogą nieuczciwości i grzechu. Zatrzymajmy się w tym momencie, bo to jest ciekawe. Twierdzisz, że przyczyną jego problemów rynkowych była wiara? Tak, dokładnie niektóre jej elementy. Odebrał katolickie wychowanie i to najprawdopodobniej tak silnie działało. Przyznam, że słuchając Cię sam zaczynam odczuwać dyskomfort. Twierdzisz, że wiara jest czymś złym? Nie, wcale tak nie powiedziałem. Pokazuję mechanizm, jaki zadziałał. Nie mówiłem mu, co jest dobre a co złe, po prostu pokazałem mechanizm. Dalszą część naszych rozmów zdominował temat czy zarabianie na rynkach jest etyczne czy nie. Pokazywałem różne aspekty, ale po pewnym czasie poczułem się mało kompetentny w temacie. Zorganizowałem mu konsultację z kolegą, który jest teologiem z zawodu, w dodatku teologiem katolickim – sam będąc protestantem. Pamiętam jedynie, że sporo dyskutowaliśmy o różnicach pomiędzy teologią protestancką a katolicką w aspekcie zarabiania i bogacenia się, bo obie podchodzą do sprawy diametralnie różnie. Ale ta dyskusja, choć interesująca chyba wybiega daleko poza ramy naszego wywiadu. Nie zgodzę się z tobą. Kwestie etyki są bardzo ważne, kto wie czy nie najważniejsze. Popatrz, jaka reakcja powstała u ciebie. Parząc z boku na nasza dyskusje ktoś powiedziałby, że właśnie jesteś przykładem tego jak kwestie etyki wpływają na wyniki rynkowe. Przychodzisz na rynek z pewnymi przekonaniami wyniesionymi z domu. Przed chwila pokazałem, w jaki sposób pewne przekonania wpływają na Twoje możliwości zarabiania. Ty swoją emocjonalną reakcją, jaka nastąpiła teraz potwierdziłeś, że tak jest rzeczywiście. Pokazałeś, że kwestie etyki są dla ciebie najważniejsze. Teraz spójrz jak to działa. Jeśli coś na rynku będziesz postrzegał jako nieetyczne – będziesz tego unikał. Idźmy dalej za tym logicznym procesem. Jeśli będziesz postrzegał np. trading, jako spekulację a zyski, jako niegodziwe wzbogacenie się to będzie to rzutowało na Twój stan psychiczny. Tak jak u osoby, którą opisałem. To jest dokładnie ten sam mechanizm. Przyzwoite osoby czują się źle robiąc rzeczy, które uważają za „złe”. Miej świadomość, że tę kwestie przyniesiesz ze sobą na rynek i będzie ona kształtowała twoją postawę wobec twoich zysków i strat. Moim zadaniem jest pokazać Ci ten mechanizm, a co z nim zrobisz i w jaki sposób – to już zależy od Ciebie. Mogę Ci pomóc uwolnić się spod jego działania. I chcę być dobrze zrozumiany. Nie mówię co jest dobre co złe, jedynie pokazuję co i w jaki sposób działa. Najlepsi mają swoje przekonania w harmonii. Nie mają na tym tle konfliktów wewnętrznych – właśnie zobaczyłeś jak taki konflikt działa w praktyce. Pojawiają się emocje, takie lub inne samopoczucie – uzależnione od tego, jakie masz przekonania na temat, Boga, życia, pieniędzy, uczciwości itp. Niektórzy traderzy rozwiązują tę kwestie przeznaczając część pieniędzy, jakie zarobią na rynku na działalność społeczną i charytatywną. Inni w ogóle nie mają z tym problemów albo są innego wyznania albo są ateistami. Dziś analizując przekonania najlepszych robimy to na sześciu poziomach. I wszystkie powinny być w harmonii, inaczej prędzej czy później może się zacząć dziać coś niedobrego, zaczną się pojawiać złe nastroje, słabsze wyniki, straty, kryzys. Dla nas jest ważne by te stany zidentyfikować i poznać dość wcześnie, żeby nie przeszkadzały w tradingu i w życiu. Przekonania mogą stawać na drodze wyników i sukcesu Zaczęliśmy od tego, że naszym celem jest doprowadzić do poziomu najlepszych w dodatku do stanu, gdy masz komfort psychiczny i cieszysz się życiem. Te sprawy temu celowi przeszkadzają stąd znalazły się na naszym celowniku. Często praca z człowiekiem wymaga czasem kilku miesięcy spotkań. Po prostu sporo musi wyjść i trzeba te sprawy rozwiązywać po kolei. Ale i tak to czysty zysk, bo w przypadku rozwoju bez wsparcia proces może potrwać wiele lat i się w ogóle nie udać. Podsumowując: „zona” – stan umysłu najlepszych, w którym mają szczytowe możliwości ma kilka poziomów „pod wodą”. Możemy to porównać do góry lodowej, w której świadomość to 1/10 wystająca ponad powierzchnię a pozostała część to ukryte poziomy przekonań. Jeśli z traderem dzieją się jakieś dziwne rzeczy to jest to pierwszy obszar jakiemu się przyglądam. Podsumujmy Tradera 2 Osoba, o której opowiadałem była święcie przekonana, że to czym się zajmuje jest złe i zagrożone karą w myśl zasad religijnych jakie jej wpojono w młodości. W efekcie trader podczas gdy zarabiał czuł się bardzo źle psychicznie (pojawiało się poczucie winy) a gdy tracił przychodził spokój. Działał tutaj mechanizm, który swoje początki ma w dzieciństwie, konkretnie w wychowaniu religijnym jakie odebrał oraz w tym, że uważał grę na walutach za coś nieetycznego („grzesznego”). Spojrzenia różnych teologii na bogactwo się różnią – stanowią podstawę różnych przekonań traderów. Trader ten był wychowany w rodzinie katolickiej. Wcześniej wspomniałem, że rozmawiałem na temat kwestii bogactwa i zarabiania z teologiem protestanckim. Powiedział, że w protestantyzmie zarabianie jest OK, o ile nie przynosi nikomu szkody. Jest nawet pożądane. Drugą, osobną kwestią jest pytanie co się z tym bogactwem zrobi. Nie ma w tej kwestii żadnego nacisku natomiast pewną wskazówką jest służenie innym w różnych formach – wspierając zarówno działalność religijną (wybitny trader Joe Ross jest sponsorem misji w Ameryce Południowej) albo wspierając inicjatywy dla dobra ogółu społeczeństwa (wspieranie szkół, szpitali, domów dziecka, uniwersytetów, fundowanie stypendiów). Daj boosta 🚀 i komentarz, żebyśmy wiedzieli by publikować dalej. Zerknij też w stopkę. Dzięki! Obserwuj: tradingview.com/u/drSwierk/
Edukacja
od drSwierk
1
To trader jest zyskowny a nie system (cz.4)Odpowiedzi ekspertów Pytanie "W ciągu ostatniego miesiąca zrobiłem 24 wejścia na rynek, miesięczny wynik to 2% przyrost kapitału a 70% pozycji nie było stratnych, to znaczy były na plus lub na zero. Tym nie mniej martwi mnie, że zarobiłem mało, czuję się jakbym stał w miejscu. Kilka razy miałem taki przypadek: mam SL równy 20 pips, rynek poszedł 20 pips w moim kierunku. Myślę sobie, że szkoda byłoby oddawać całe 40 pips, gdy rynek się cofnie więc decyduję się przesunąć SL na zero. Oczywiście rynek doszedł do mojego SL i go zamknął, po czym zakończył korektę i doszedł do mojego TP a nawet przekroczył go o osiem pips. Mam tak często. Może nie powinienem tak szybko przesuwać SL, jak pan myśli?" Odpowiedź Odpowiedź na to pytanie dadzą panu... testy, nie ja. Nie znam pańskiego systemu. Po pańskim pytaniu wnoszę, że nie ma pan ustalonego sposobu na zarządzanie zleceniem od chwili otwarcia do zamknięcia. A to oznacza dla mnie jedno – nie ma pan zakończonej pracy nad systemem. Powinien pan wiedzieć dokładnie co zrobić w chwili, gdy jest pan na rynku. Aby się tego dowiedzieć proponuje przejrzeć ostatnich powiedzmy 100 sygnałów historycznych. Przyjrzeć się, co rynek zrobił po sygnale i co pan powinien zrobić. Niech pan sobie zadaje to pytanie – co powinienem zrobić, kiedy rynek zrobi x? Potem, gdy będzie pan miał już przerobione 100 pozycji – warto to samo zrobić na demo albo na symulatorze, dlatego że praktyka pokazuje, że rynek w chwili zlecenia wgląda inaczej i pewnych rzeczy nie widać w chwili, gdy się rysują. Można je zobaczyć dopiero z perspektywy, gdy już się narysowały. Dlatego oprócz analiz historycznych trzeba poćwiczyć na demo lub na symulatorze. W ten sposób będzie pan kształcił swoje procesy decyzyjne podczas zarządzania otwartą pozycją. To, że wychodzi pan na zero jest dobrym znakiem, ma pan sprawny system teraz tylko dopracować szczegóły zarządzania pozycją i zyski będą rosły. Daj boosta 🚀 i komentarz, żebyśmy wiedzieli by publikować dalej. Zerknij też w stopkę. Dzięki! Obserwuj: tradingview.com/u/drSwierk/
Edukacja
od drSwierk
To trader jest zyskowny a nie system (cz.3)Kontynuacja poprzedniego tekstu... Cechy najlepszych traderów Najlepsi są bardzo samodzielni. Nie spotkałem nikogo, kto polegałby w podejmowaniu decyzji na opiniach innych , szczególnie opiniach publikowanych na portalach w Internecie albo w prasie. Jest takie powiedzenie, że Wall Street to takie miejsce, w którym ludzie przyjeżdżają Rolls-Royce’ami by posłuchać opinii analityków, którzy przyjeżdżają metrem. Nie muszę chyba dodawać, co się w takiej sytuacji dzieje z ich pieniędzmi. Wielu z najlepszych gra wręcz przeciwko „reszcie”, często traktując np. newsy i opinie analityków, jako sygnały, żeby zagrać przeciwko nim. Podam przykład – w mediach pojawia się mnóstwo artykułów, że złoto wciąż rośnie i można na nim zarobić bije rekordy wzrostów… Za chwile pojawiają się „złotomaty”, czyli bankomaty, w których możesz zakupić sztabki złota. Banki zaczynają sprzedawać złoto fizyczne swoim klientom…. Ludzi ogarnia szał zakupów. Ale spójrzmy na sytuację z boku... Obserwując wolumen widzimy, że jest duży obrót. Kupują dosłownie „wszyscy”, nawet ci, którzy nigdy nie inwestowali w nic. Ktoś im to złoto sprzedaje, bo obroty są duże a cena nie rusza w górę – znak, że popyt jest równoważony przez podaż złota. Stąd wniosek, że ktoś sprzedaje i to dużo. Pytanie kto, skoro „wszyscy” kupują? Jeśli ten rynek „detalistów” się nasyci to… nie będzie już kolejnych kupujących. Bo jak możesz się spodziewać sprzedają najwięksi, zawodowcy, którzy kupili „tanio” i teraz sprzedają „drogo” – wszystkim drobnym inwestorom. I do napędzenia popytu wśród nich – wykorzystują media. Wiem, że kiedy słyszy się o tym pierwszy raz to trudne do uwierzenia - ale jeśli zobaczysz to pięćdziesiąty i setny raz to zmienisz zdanie. Kupuj tanio i sprzedawaj drogo – odwieczna mantra dobrych inwestorów Doświadczeni inwestorzy kupują, kiedy nikt inny nie kupuje a sprzedają, kiedy „wszyscy” kupują, bo wiedzą, że za chwilę popyt się wyczerpie. Większość drobnych inwestorów kupuje jak jest drogo, bo ktoś im wmówił, że zarobią i sprzedają tanio, bo ktoś ich nastraszy, że jeszcze spadnie. Daj boosta 🚀 i komentarz, żebyśmy wiedzieli by publikować dalej. Zerknij też w stopkę. Dzięki! Obserwuj: pl.tradingview.com/u/drSwierk/
Edukacja
od drSwierk
To trader jest zyskowny a nie system (cz.2)10 wskazówek praktycznych jak mając zyskowny system być zyskownym traderem Zacznijmy od tego, co jest naszym ideałem., gdy widzimy sygnały z systemu na wykresie historycznym – SL oraz TP to naszym „ideałem” będzie wykonanie wejścia i dotrwanie do TP trochę „na sposób mechaniczny”. To znaczy tak, jak zrobiłby to automat. Podam teraz kilka wskazówek, które dla czytelników już nie powinny być nowością. 1. Przemyśl swoje cele, pomyśl nad umieszczeniem ich w czasie. Pomyśl, jaki cel miesięczny (miesięczny zysk w pipsach czy pieniądzach) będzie odpowiedni dla ich realizacji. Ten krok stworzy szkielet wymagań, jakie postawisz sobie i systemowi. 2. Określ system: wejście, zarządzanie pozycją, wyjście. W myśl tych zasad przygotuj się do wykonania zagrania,, gdy nadchodzi sygnał. 3. Analiza po zagraniu powinna pokazać, czego nie zrobiłeś, co mogłeś zrobić inaczej, lepiej i gdzie ewentualnie masz słabe punkty. 4. Nad każdą sprawą, jaka nas osłabia i przeszkadza powinniśmy popracować, czy jest to brak siły psychicznej, czy osłabiające przekonania, czy np. ich konflikty. 5. Naszym celem będzie najpierw poprawne, potem HQ wykonanie zagrania od początku (od analizy rynku) do zamknięcia go i analizy wstępnej. 6. Dobrym sposobem na „codzienne ulepszenia” jest zastosowanie filozofii Kaizen w tradingu, co było opisane w jednej z poprzednich lekcji. 7. Wielu traderów ma dobre systemy, ale odnoszą straty do czasu aż zaczną pracować nad sobą i eliminacją swoich błędów oraz słabości. To dlatego trader zarabia a nie system. 8. Mając plan ucz się go wykonywać tak jak murarz, który przychodzi do pracy po to by w fachowy sposób położyć pewną ilość cegieł. Twoje narzędzia to stała nauka nad opanowaniem systemu, medytacja, ćwiczenia rozluźniające, kontrola napięcia, kontrola oddechu, kontrola dialogu wewnętrznego. One pozwolą Ci we właściwy sposób układać cegły – tak jak masz to zapisane w Twoim planie oraz tak jak to przygotowałeś sobie przed wejściem na rynek. 9. Zaczynaj każdy dzień od szybkiego przypomnienia sobie Twoich celów długoterminowych, to pozwoli Ci utrzymać się na właściwym kursie i ścieżce. To we właściwy sposób „nastroi” Ci psychikę. 10. Plan jest punktem wyjścia do zastosowania dyscypliny, bez planu mówienie o dyscyplinie rynkowej nie ma sensu. Dyscyplina w wykonaniu pojedynczego zagrania to za mało, potrzebna jest dyscyplina wykonania ok. stu zagrań w określonym przez Ciebie czasie. Daj boosta 🚀 lub komentarz, żebyśmy wiedzieli by publikować dalej. Dzięki! Obserwuj: pl.tradingview.com/u/drSwierk/
Edukacja
od drSwierk
To trader jest zyskowny a nie system (cz.1)Zacznijmy dziś od fragmentu wywiadu, w którym poruszamy ważny temat „To trader jest zyskowny a nie system”. Zobaczysz na przykładach jak wyniki zależą od tego, co dzieje się w głowie tradera, dzięki temu spojrzysz z dystansu na własne wyniki i zobaczysz, że mogą u Ciebie zależeć od głębszych rzeczy niż do tej pory przypuszczałeś, od większej ilości czynników niż tylko sam system. Rozmawiałem kiedyś ze znakomitym traderem na temat równowagi w życiu i roli sprawności psychofizycznej w tradingu. Powiedział, że to trader jest zyskowny a nie system. Chodzi mi o to, że wielokrotnie okazywało się, że dwóch traderów mających ten sam system osiąga zupełnie różne wyniki. Tak różne, że jeden może być bardzo zyskowny a drugi mieć straty. Zacznijmy od tego, że żeby porównywać dwóch traderów z tym samym systemem musimy mieć na uwadze sytuację, kiedy uczą się systemu mnie-więcej taki sam okres. Gdy przyjmiemy założenie, że startowali z tego samego punktu i uczyli się mniej – więcej tak samo możemy zacząć odpowiadać na pytanie, dlaczego ich wyniki się różnią na tyle, że jeden ma dobre zyski a drugi straty. Przejdźmy zatem do meritum. Zauważ, że każde wejście na rynek wymaga serii obserwacji, analiz i decyzji. Obserwacja to proste spojrzenie na rynek. W tym momencie mózg zaczyna analizować sytuację. W efekcie analizy możesz podjąć decyzję o zajęciu pozycji. Określasz wielkość pozycji na wejście, czekasz i wchodzisz na rynek. To kolejne ciągi myślowe i decyzyjne. Następnie zarządzasz zleceniem. W skrócie możemy powiedzieć, że jest to ciąg zero-jedynkowych decyzji na temat tego czy zostać na rynku czy wyjść z niego. I ostatecznie następuje zamknięcie pozycji. Teraz najważniejsze – zauważ, co dzieje się podczas tego procesu. Twój umysł widzi, analizuje oraz podejmuje decyzje. To skomplikowany proces. Ten proces jest u każdego z traderów różny. I to właśnie on jest przyczyną tego, że jeden trader zarabia a drugi nie – nawet, jeśli mają system opanowany w bardzo podobnym stopniu. To z kolei można sprawdzić na symulatorze albo prosząc o identyfikację sygnałów na demo. Tymczasem w realu dochodzi do głowy psychika. Stres, szklany sufit, przekonania, różne czynniki sprawiające, że np. podczas zarzadzania pozycją podejmują oni różne decyzje. Nawet, jeśli widzą to samo. Ich mózgi inaczej analizują sytuację, uwzględniając czynniki pozamerytoryczne, pozarynkowe. Weźmy dwóch traderów widzących ten sam sygnał i grających tym samym systemem. Przykład 1 Pierwszy trader miał właśnie serię strat. Wywołało to w nim nerwowość i zachowawczość. Widząc niewielką korektę zaczyna obawiać się o zysk, chciałby to zlecenie zamknąć na plusie nawet niewielkim, więc wychodzi z rynku. Drugi trader nie miał takich doświadczeń i nic go nie gnębi, więc jest w stanie spokojnie wyczekać do TP. Przykład 2 Pierwszy trader długo zastanawiał się nad swoimi celami, policzył ile powinien „zarabiać” miesięcznie na rynku, aby móc spokojnie żyć z tradingu, stworzył na tej podstawie plan podzielony na miesięczne cele. Aktualnie wybiera najlepsze zlecenia wg systemu, patrzy na rynek, jako na miejsce, w którym może zarobić na realizację swoich zamierzeń – z tej perspektywy ma dystans do każdego pojedynczego zlecenia. Stąd łatwo mu dotrwać do TP, ponieważ nie ma ciśnienia na to, żeby już teraz, zaraz uciec z czymkolwiek z rynku. Wie, że jeśli nie dziś, to jutro, lub za tydzień zrealizuje swój cel – więc jeśli tak to czemu nie teraz? Ustawia SL i TP i spokojnie czeka. Drugi trader nie ma określonych dalekosiężnych celów, ma jakiś trading plan, ale nie do końca traktuje go poważnie. To znaczy nie ma wewnętrznego przekonania, że jego realizacja jest czymś bardzo ważnym. W związku z tym w jego psychice dominuje krótsza perspektywa – zarobić dziś i w tym tygodniu jak najwięcej. Stąd jego poziom „nerwowości” jest większy – bo ma przekonanie, że każdy pips („każdy dolar”) się liczy. Jeśli przyjrzysz mu się z boku – robi wiele „szybkich” transakcji, podczas, gdy pierwszy trader wybiera je bardziej starannie. Jego wejścia na rynek trwają też krócej. W dłuższym okresie – okazuje się, że jednak trader 1 ma lepsze wyniki i większy komfort psychiczny. Podsumowując – obaj traderzy mają różne perspektywy, jeden traktuje trading jako okazję do realizacji swoich celów i stara się realizować plan, drugi chce tylko „zarobić”. W efekcie ich procesy psychiczne przebiegają inaczej, każdy z nich w tych samych momentach podejmuje inne decyzje, ponieważ ich procesy myślowe (decyzyjne) się różnią. Różne cele życiowe traderów sprawiają, że w trakcie zagrania ich psychika działa inaczej i bo realizuje różne cele. Gdy masz ustalone cele długoterminowe – one stabilizują psychikę i pomagają utrzymać dystans do zagrania, siebie, rynku. To znaczy, że grając tym samym systemem obaj będą rynek widzieli inaczej? Nie, obaj będą widzieli to samo, lecz inaczej będą go analizowały ich mózgi, bo konkretny proces decyzyjny służy RÓZNYM CELOM. W efekcie w ich głowach toczą się dwa odmienne procesy decyzyjne. I to jest główna przyczyna sytuacji, że jeden zarabia a drugi traci. Pierwszemu cele dały perspektywę długoterminową, drugiemu brak celów zakotwiczonych w psychice dał skupienie na chwili obecnej i tym, „co zarobi dzisiaj”. Poza tym pierwszy wiedział, że musi odpoczywać i utrzymywać formę psychiczną, więc nie może siedzieć cały dzień przed platformą. Stąd większy komfort, lepsza jakość procesów decyzyjnych i w efekcie lepsze wyniki. Przykład 3 Trzeci przykład jest oczywisty: jeden trader ma niska tolerancje na ryzyko i szybko ucieka z niewielkimi zyskami. Drugi stara się dotrwać do TP. Ten sam system, ale znów dwie osoby realizują go inaczej, ponieważ podejmują decyzje używając innych kryteriów. Dlatego to trader jest zyskowny a nie system, bo dwoje ludzi będzie grało tym samym systemem w różny sposób z powodu tego, że co innego mają w głowie, realizują różne cele, z różnych perspektyw. Nie znam choćby dwóch traderów, którzy grają tak samo tym samym systemem. Nie zakładaj, że ucząc się cudzego systemu będziesz mieć tak samo dobre wyniki, jak autor tego systemu. Załóż, że będziesz mieć lepsze! :) Daj boosta 🚀 lub komentarz, żebyśmy wiedzieli by publikować dalej. Dzięki! Obserwuj: pl.tradingview.com/u/drSwierk/
Edukacja
od drSwierk
Jak zostać zyskownym traderem? (cz.1)Pewien trader powiedział mi, że już od kilku lat jest na rynku, ale musiał zweryfikować swoje oczekiwania. Frustruje go to, że nie może zarabiać więcej i jego marzenia, dla których zaczął trading się nie spełnią. Zarabia dobrze, ale nie na tyle, by prowadzić taki styl życia jaki by chciał. Myślał o tym, że kupi sobie drogi jacht, był to jego cel, symbol statusu i nowego stylu życia, ale jego poziom zysków nie pozwoli na to jeszcze przez co najmniej kilka lat. Zapytał, czy mam jakiś pomysł, jak sobie poradzić ze szklanym sufitem w tradingu. Wie, że znam wielu traderów, którzy świetnie zarabiają i liczył na to, że mogę mu coś podpowiedzieć. Rzeczywiście mogłem… Jak zostać zyskownym traderem: plan rozwoju tradera W dużej perspektywie to, co się sprawdza to program rozwoju. Takie rzeczy robią najlepsi traderzy, gdy chcą być jeszcze lepsi. Identyfikują swoje przewagi tradingowe i starają się je wzmocnić. Na marginesie – większość traderów nie ma w ogóle pojęcia na czym polega ich przewaga. Kilka porad jak ją znaleźć podaję poniżej. Poznają nowe narzędzia i zupełnie nowe systemy, aby rozszerzyć swoją „skrzynkę z narzędziami”. Przykłady takich narzędzi tradingowych opiszę poniżej. Identyfikują swoje słabości techniczne i psychologiczne, i pracują z nimi. Kilka uwag poniżej. Studiują innych traderów, którym się udało. To super rozwiązanie, w dodatku pozwala przyjemnie spędzić czas. Szukają traderów-mentorów, którzy przeszli tę drogę przed nimi i im się udało. Analizują swoje słabe punkty, te które przyniosły im największe straty. Analizują swoje najlepsze transakcje, aby znaleźć to, co maja wspólnego i je powielić Cechy wyróżniające zyskownych traderów (profesjonalnych) Większość traderów nie ma w ogóle pojęcia na czym polega ich przewaga. Od tego warto zacząć. Zacząć od zadawania sobie pytań: Co robię inaczej, lepiej niż inni. Co potrafię wykorzystać lepiej Do jakich informacji mam dostęp przed innymi Na czym polega moja wartościowa unikalność jako tradera? I pracować nad tym. Przykład narzędzi tradingowych, które pozwolą stać się bardziej zyskownym traderem Jeśli trader specjalizuje się w jakimś typie zagrań np. wybicie z trójkąta przy dobrych danych fundamentalnych spółki to być może warto zainteresować się jakimś skanerem, który ułatwi analizę. 1. Skanerem, który wybierze spółki o „dobrych fundamentach”, z których trader wybierze sobie najlepszą sytuację techniczną. 2. Skaner „trójkątów” który wybierze najlepsze sytuacje techniczne, najlepsze „trójkąty” skąd znów trader może coś wybrać. 3. Połączenie skanera 1 i 2. 4. To co w przykładzie 3 plus silne momentum jakie pojawiło się na rynku. Kluczem będzie ograniczenie do zajmowania się jedynie najlepszymi sytuacjami rynkowymi z najlepszych możliwych. Zawodowi traderzy nie tradują „na wszystko, co popadnie”, a tylko na najlepsze sytuacje. „Zawsze będzie kolejny autobus” Daj boosta 🚀 lub komentarz, żebyśmy wiedzieli by publikować dalej. Dzięki! Obserwuj: pl.tradingview.com/u/drSwierk/
Wybór Redakcji
Edukacja
od drSwierk
1
Dyscyplina NIE jest najważniejsza w tradingu!Bliższe przyjrzenie się tej popularnej opinii pokazało, że jest błędna. Istnieje cecha znacznie ważniejsza niż dyscyplina i jest ona szczególnie widoczna u najlepszych traderów. Na pierwszy rzut oka wydaje się opczywiste, że dyscyplina jest najważniejsza w tradingu, bo bez niej nie będzie wyników. Trader musi być zdyscyplinowany, musi umieć poprawnie i na czas wykonywać wejścia i wyjścia. Zapytaj każdego eksperta i każdego tradera o to, jaka cecha jest najważniejsza w tradingu, a 95% z nich odpowie ci, że dyscyplina. Głeboko w to wierzyłem, tym bardziej, że tak twierdzą autorytety tej branży. Zaczynając od ksiązki Marka Douglasa „The Disciplined trader”. Logicznie myśląc wzmocnienie dyscypliny powinno prowadzić do lepszych i stabilniejszych wyników. Znalazłem ćwiczenia, które w tym pomagają. Wielu traderów zaczęło je stosować, ale efekty były słabsze niż oczekiwałem. Co gorsza, bywało, że dyscyplina po prostu zanikała! Pomimo odpowiedniego wysiłku i ćwiczeń. Nie rozumieliśmy dlaczego tak się dzieje. Oto trzy krótkie historie traderów, które skłoniły mnie do przemyślenia tej zagadki. Trader 1: Na pewno jest zdyscyplinowany, udowodnił to tysiące razy, zarobił miliony na rynku. Pewnego dnia, po szczególnie dużych emocjach na rynku, nie jest w stanie wrócić na rynek. Nie pomaga redukcja pozycji do minimum. Dyscyplina, która towarzyszyła mu przez lata znikła. Nie jest w stanie wytrzymać presji. Pamiętam, że zadałem sobie pytanie: co się stało z jego dyscypliną, dlaczego nagle znikła? Trader 2: Widzi, jak budują się sygnały, ale nie jest w stanie wejść na rynek. Wie, jak ważna jest dyscyplina i wie, że mógłby bardzo dobrze zarabiać. Ale nie jest w stanie się przełamać. Wcześniej udowodnił, że jest zdyscyplinowany, obowiązkowy i pracowity, zbudował duży biznes. Teraz nie wytrzymuje presji rynku. Co jest powodem? Trader 3: Dobrze identyfikuje sygnały i wchodzi w pozycję. Chwilę potem zaczyna się problem. Traci pewność siebie, przestaje „rozumieć rynek”, boi się, pojawiają się wahania. Ucieka z pozycji. Gdyby potrafił utrzymać dyscyplinę (wie, że jest ważna) to by zarabiał. Ale nie potrafi. Znów pojawia się pytanie – dlaczego? Pod wpływem presji rynku dyscyplina rozpadała się, jak domek z kart. Wzmocnianie jej często nie przynosiło żadnej poprawy. Powoli zaczęliśmy rozumieć, że trzeba szukać dalej, głebiej, że jest coś więcej. Konsultuing nauczył mnie jednego: jeśli chcesz coś zrozumieć – zbadaj najlepszych. Dowiedz się, czym różnią się od przeciętnych i co składa się na ich sukces. A gdy się to wie – można zacząć uczyć innych. Sprawdziłem i był to ogromny krok naprzód. Okazało się, że najlepsi traderzy są inni. Szczególnie ci „najlepsi z najlepszych”. Duży wgląd dały mi badania kilkuset traderow instytucjonalnych, do których miałem dostęp. Sami traderzy wskazywali, jakie cechy ma wąska grupa najlepszych z nich. Członkowie tej elity byli rzeczywiscie inni. Potrafili utrzymać dyscyplinę prawie w każdych warunkach (a pozostali nie). Trzymali się planów, wykonywali je pomimo przeszkód, zawirowań, często chaosu na rynkach. Inni nie byli w stanie, rozkładały ich emocje. Najlepsi inaczej podchodzili do sytuacji wywołujących silne emocje. Starali się im sprostac i stosowali kilka technik zmniejszania emocji. Pozostali, skupiali się na unikaniu takich wydarzeń. Najlepsi nie przejmowali się porażkami tak bardzo, jak pozostali. Szybciej wychodzili ze strat, czy to w ciągu jednej sesji, czy w ciągu dłuższych okresów. Gdy był dobry dzień członkowie elity mieli znacznie więcej wejść niż pozostali, którzy rezygnowali z dalszego tradingu po wykonaniu swojego planu. Cokolwiek się działo najlepsi potrafili skupić się na swoich planach, zadaniach i wykonywali je. To niby proste, ale… inni tego nie potrafili. Ich wyniki były większe i stabilniejsze. Nie mieli kłopotów ze zwiększaniem pozycji, gdy była okazja, emocje nie odbierały im logiki myślenia. Kiedy już zebrałem wiele takich badań i analiz zacząłęm rozumieć, o co w tym chodzi. Najlepsi byli w stanie działac nawet pod długotrwała presją. Nie miała wpływu na ich myślenie i działanie tak, jak na pozostałych. Najlepsi byli po prostu twardsi – mieli znacznie twardszą psychikę niż pozostali. Wtedy stało się oczywiste, że pogoń za dyscypliną, jako kluczową cechą dla tradera nie ma większego sensu. Trzeba budować inne cechy, skupić się na tym, jacy są najlepsi i uczyć tego innych. W skrócie: najlepsi są znacznie twardsi psychicznie – mają większą odporność tzw. mental toughness. Odporność (mental toughness) jest najważniejsza, bo bez niej dyscyplina na rynku pod presją po prostu nie istnieje. Bez odporności psychicznej (mental toughness) nie będziesz w stanie utrzymac dyscypliny na rynku. Bez tego dyscyplina pod presją po prostu nie istnieje. Jeśli masz problem z utrzymaniem dyscypliny na rynku to w 99% przypadków nie jest to w ogóle problem z dyscypliną! Cechy najlepszych z najlepszych, prawdziwej elity traderów. Cechy, jakie wskazali traderzy instytucjonalni u swoich najlepszych kolegów mogą nam rzucić więcej światła na to, jacy są najlepsi i co warto wypracować u siebie. Poniżej omówię niektóre z tych cech i jak je wykształcić u siebie. Ponad 15 lat spędziłem jako konsultant, przygotowałem i zrealizowałem wiele korporacyjnych projektów szkoleniowych i rozwojowych, pomagałem ludziom wypracować potrzebne cechy i umiejętności. Umiejętność szybkiej reakcji na nagłe sytuacje. Podejmowanie dobrych, trzeźwych decyzji w warunkach zaskoczenia, presji strat, chaosu na rynku i wokół. Rynki bywają zmienne. Najlepsi konsekwentnie deklasują pozostałych w dobrym reagowaniu na sytuacje, które u tych drugich wywołują panikę. Duże znaczenie ma tu umiejętność skupienia uwagi pomimo przeszkód, zakłóceń i silnych emocji dookoła. Te umiejętności można wykształcić. Więcej o tym znajdziesz poniżej. Najlepsi nie tylko potrafią szybko zareagować, ale też doradzić innym co zrobić, by wyjść z trudnej sytuacji. Disciplina, która nie znika pod presją rynku „Każdy ma jakiś plan dopóki nie dostanie mocno w twarz” – mówi Mike Tyson. Różnica pomiędzy przeciętnym traderem a elitą jest taka, że najlepsi dalej realizują plan nawet, gdy dostaną mocno w twarz. Sytuacja, która kompletnie rozbije emocjonalnie przeciętnego tradera w przypadku najlepszego wywoła co najwyżej chwilową reakcje emocjonalną, po której następuje trzeźwe działanie. To kluczowa różnica, najlepsi są nadal zdyscyplinowani pomimo naładowanych emocjonalnie wydarzeń, nagłych newsów, dużej zmienności. Badania pokazują, że stosują inne strategie zarzadzania emocjami, są pewniejsi siebie i swoich umiejętności w sytuacjach presji. To można zbudować i wzmocnić u każdego. Umiejętność skupienia pod presją. Umiejętność ponownego skupienia, gdy wydarzy się coś niespodziewanego. Skupienie jest potrzebne, aby zrealizować zakładany plan, niezależnie od tego, co się dzieje wokół. Prosty błąd przy wpisywaniu wielkość pozycji może skończyć się wejściem pozycją 10 razy większą niż zamierzano. Najlepsi nie poddają się rozkojarzeniu, wiedzą co, kiedy i jak mają zrobić. Potrafią wrócić do planu nawet, gdy jakieś nagłe, emocjonalne wydarzenie ich rozkojarzy. To ważne, bo inni tego nie potrafią, potrzebują czasu, aby się uspokoić. W ten sposób bywa, że nawet połowa dnia jest zmarnowana. W chwili silnego stresu większość ludzi nie jest w stanie się skupić. Stres wyłącza nam myślenie i skupienie. Reakcja stresowa to automatyczna szybka mobilizacja mięśni do działania: walki lub ucieczki. Myślenie tu tylko przeszkadza, jest eliminowane. Tak działa nasz umysł i ciało od tysięcy lat i tego nie zmienimy. Jednak można nauczyć się zmniejszania poziomu tej reakcji stosując techniki najlepszych. Agresywność Mówiąc o agresywności tradera mamy na uwadze dwie kwestie: Podążanie za najlepszymi ruchami by wykorzystać je do maksimum np. poprzez piramidowanie (dodawanie kolejnych pozycji do zyskownego ruchu). Umiejętność kontrolowanego wejścia znacznie większą pozycją w najlepsze sygnały i ruchy. Obie umiejętności wymagają doświadczenia, znajomości rynków oraz intuicji. Najlepsi mogą mieć te same systemy, co pozostali ale potrafią wykorzystać je do maksimum. Już tylko ten jeden element umieszcza ich wyniki na zupełnie innym poziomie. W obu przypadkach presja jest znacznie większa, przeciwstawienie się jej wymaga dużej odporności psychicznej. Pewien trader postawił dużą pozycję. Rynek ruszył przeciwko niemu, wszedł na stratę, która sięgnęła ponad stu milionów dolarów, ale nie wyszedł z tynku. Taka sytuacja sprawiła, że musiał się tłumaczyć nie tylko przed lokalnym kierownictwem, ale też wyjaśnić sprawę szefowi banku. Zrobił to. Cierpliwie wyjaśniał, jakie czynniki skłoniły go do tak dużego wejścia. Musiał zarządzać nie tylko swoimi emocjami, ale też emocjami i strachem przełożonych. Udało mi się, a pozycja finalnie przyniosła olbrzymi zysk. Doświadczenie, dojrzałość emocjonalna i intuicja Doświadczenie, o jakim mówią traderzy ma dwa aspekty. Pierwszy to umiejętność praktycznego wykorzystania wiedzy o zachowaniu rynków. Drugi aspekt to dojrzałość emocjonalna – praktyczna wiedza i umiejętności zarządzania własnymi emocjami Tu najlepsi bardzo różnią się od pozostałych. Są przygotowani na swoje reakcje emocjonalne, stawiają im czoła i działają. Słabsi uciekają przed emocjami, a gdy te już się pojawią – starają się np. wyjść z trading roomu by się uspokoić. Najlepsi nigdy nie unikają emocji. Mają wiele strategii radzenia sobie z emocjami, które mogą się pojawić i tymi, które już są. Jeśli chodzi o intuicję to jest ona sumą zgromadzonego doświadczenia z setek, czasem tysięcy godzin spędzonych przy obserwacji newsów, rynków i zachowań cen. Jednak, aby mieć dostęp do tego poziomu trzeba umieć wykluczać silne emocje, bo one blokują mechanizm intuicji. W jaki sposób można wypracować te cechy? W obliczu nowych badań, wielu traderów będzie chciało wzmocnić psychikę tak, aby mieć lepsze wyniki, lżejszą pracę i odczuwać mniej stresu. Najprostszy sposób na ulepszenie własnych wyników to naśladowanie najlepszych. Wiele lat pracowałem, jako konsultant na rynku korporacyjnym. Stosowaliśmy tam prostą metodę: jeśli chcesz uzyskać dobry wynik – znajdź najlepszych i naucz innych tego, co Ci robią. Stąd bierze się kilka praktycznych wskazówek… Kontrola samej reakcji stresowej jako takiej Budowę mental toughness zacząłbym od nauki zmniejszenia samej reakcji stresowej. Jest to nowoczesne podejście, w którym uczymy tradera, jak wygląda reakcja stresowa i jak ją kontrolować. Nieważne co się wydarzy – trader będzie w stanie zablokować narastający stres. Korzyść jest natychmiastowa – chaos, zmienność, nawet panika panująca dookoła, nie odbiorą trzeźwości myślenia, skupienia i dyscypliny. Nie jesteśmy w stanie przewidzieć wielu sytuacji, które wywołują silne emocje: newsów, wypowiedzi ważnych osób, katastrof, czy ataków terrorystycznych. Rynki wejdą w „panic mode”. Niezależnie od tego, trader z pozycją na rynku panując nad emocjami nie popełni głupich błędów. A najlepsi pójdą jeszcze dalej, bo jak mówił mi jeden z traderów „rynki paniczne są najlepiej przewidywalne”. Wiem, że gdy inni będą panikować on będzie wykorzystywał silne ruchy do maksimum. Kontrola skupienia pomimo zakłóceń Kolejnym elementem szkolenia byłoby nauka skupienia (i ponownego skupienia, gdy coś nas rozkojarzy).Równie ważna jest umiejętność utrzymywania długiego skupienia w sytuacjach hałasu, emocji i chaosu wokół. Kluczowym pytaniem jakie się tu nasuwa jest – skupienie na czym? Odpowiedzi może być dużo (bo traderzy mają różne zadania), ale najważniejsza z ważnych jest jedna: skupienie na realizacji planu. Plan powinien być przygotowany wcześniej, a w sytuacji presji i emocji już tylko realizowany. Najlepiej i najtrzeźwiej myślimy, gdy nie jesteśmy pod presją. Rozdzielenie planowania i wykonania jest krokiem w kierunku dobrych decyzji i dobrego wykonania planu. Najlepsi mają dobre, przemyślane plany. Oczywiście, słabsi traderzy też mają plany, ale bardzo często… porzucają je pod wpływem wydarzeń. Najlepsi tego nie robią. Niezależnie co się dzieje – starają się trzymać planu, bo wiedzą, że to najlepsze, co mogą w danej chwili zrobić. Elitarne jednostki wojskowe są znane z legendarnej mental toughness, a znacznie mniej ze starannego planowania i przygotowania misji. Operatorzy Navy Seals dokładnie wiedzą co maja zrobić w każdej z sytuacji pomimo, często śmiertelnego, zagrożenia. Wiedzą, bo przećwiczyli to wiele razy, zaplanowali i wykonują. W czasie misji – skupiają się na tym, co aktualnie mają wykonać. Ich psycholog podsumowuje to w ten sposób: „Zawodowcy skupiają się na procesie, a amatorzy na wyniku”. To dotyczy każdego rodzaju zawodowców. „Zawodowcy skupiają się na procesie a amatorzy na wyniku”. Zmiana stosunku do strat na taki, jaki maja najlepsi to trzeci element niezbędny w szkoleniu. Silne reakcje na straty mogą trwale uszkodzić psychikę i dlatego warto wiedzieć jak sobie z tym problemem radzą najlepsi z najlepszych. Poświęciłem temu sporo miejsca podczas wywiadów z traderami zbierając materiały do mojej książki. Zidentyfikowałem pięć najważniejszych „najlepszych praktyk” jakie mają najlepsi: przygotowanie na „duża stratę” jako działanie prewencyjne, zobojętnienie na wynik i trzymanie się własnego procesu (obowiązkowe zawsze), gra w zakresie własnej „strefy komfortu ze stratami” i traktowanie strat jako kroku naprzód. W przypadku najlepszych co najmniej jedna z tych praktyk jest zawsze wykorzystywana, a czasem kilka jednocześnie. Takie podejście do strat chroni psychikę. Moim zdaniem jest to sprawa równie ważna, jak ochrona kapitału. Widziałem wielu traderów, którzy mogliby się odbić po stratach, bo mają dobry warsztat traderski, ale nie są w stanie. Psychika im na to nie pozwala. Czasem da się z tym coś zrobić, a czasem nie. Straty zakończyły karierę wielu gwiazd rynku. Szkolenie powinno doprowadzić traderów do znalezienia „czegoś dla siebie”, do rozwiązania, które pozwala spokojnie podejść do strat jako niezbędnego elementu gry. Myślę tu o czymś w rodzaju „szwedzkiego stołu” na którym położymy metody stosowane przez najlepszych i pozwolimy każdemu wybrać i przetestować co mu pasuje. I będzie to robił tak długo aż coś zadziała. Wzmocnienie, stabilizacja pewności siebie Jako czwarty element widziałbym naukę utrzymywania i pobudzania pewności siebie. Pomaga przy wahaniach podczas wejścia i prowadzenia pozycji. To jedna z najbardziej bezpośrednich metod szybkiego pobudzenia siły psychicznej. Od czasu do czasu najlepsi też potrzebują wzmocnienia. Na poziomie gotówki jaką operują wahania mogą prowadzić do substancjalnych strat, a te z kolei do kłopotów po stronie psychicznej. Pewność siebie można budować na kilka sposobów, a najprostszym jest przypominanie sobie sytuacji, gdy coś nam się udało i odnieśliśmy sukces. Jednocześnie wskazany jest balans, bo zbytnia pewność siebie zawsze prowadzi do strat. Każdy z najlepszych traderów z którymi rozmawiałem wspominał właśnie o tym. Jak przejść poziom szklanego sufitu, gdzie silnie narasta stres? Możesz mieć świetny system pięknie identyfikujący doskonałe wejścia, ale gdy zaczniesz więcej zarabiać czeka cie nieprzyjemna niespodzianka. Tak zwany „szklany sufit” – wielkość zlecenia, przy którym nagle silnie wzrośnie stres. To oczywiście prowadzi do strat. Traderzy rozwiązują to w różny sposób, najczęsciej schodzą z wielkością pozycji do tego, co jest dla nich komfortowe. To jednak mocno ogranicza zyski. Stres przy większych pozycjach blokuje też możliwości awansu. Często zdarza się, że fundusz wymaga, aby trader miał doświadczenie w grze znacznie wyższymi pozycjami niż obecnie potrafi. Znaleźliśmy kilka technik, które mogą poradzić sobie z tym problemem. Ale to temat na inny "odcinek". Daj boosta 🚀 lub komentarz, żebyśmy wiedzieli by publikować dalej. Dzięki! Obserwuj: pl.tradingview.com/u/drSwierk/
Edukacja
od drSwierk
Najważniejsze problemy prowadzące do strat i jak sobie radzić?„Odniosłem serię dotkliwych strat i do dziś nie potrafię się z tego pozbierać” – w ten sposób znajomy inwestor opisywał trudniejszy okres jaki przechodził. Wydarzenia życiowe sprawiły, że miał więcej stresu niż zazwyczaj a do tego, jak na złość, zdarzyła mu się seria strat. W efekcie nie był w stanie powrócić na rynek. Siadał przed komputerem, patrzył na rysujące się sygnały i… nie był w stanie wejść w pozycję. Podczas późniejszej rozmowy wyjął gruby segregator pełen kolorowych wydruków z rynku. - Gdybym dziś wszedł to sporo bym zarobił. Analizuję ostatnie tygodnie i widzę, ile już miałbym na koncie. Żona się śmieje ze mnie, że zostałem demo inwestorem. Już zaakceptowała, że siedzę godzinami przed ekranem i nie gram. Ta historia ma dość neutralny finał. Poziom życia oraz rodzina pozostały nietknięte, a inwestor pozostał z dużym kapitałem pozwalającym na spokojne życie, pochodzącym jeszcze z czasów, gdy był prezesem firmy. Jednak dla wielu inwestorów niemożność powrotu na rynek jest katastrofą, jako że muszą szukać innego źródła utrzymania. Inne historie kończą się gorzej. Dużo gorzej. Inwestorzy tracą majątki (czasem nie swoje), defraudują firmowe pieniądze, tracą domy (kredyt w banku pod zastaw), wpadają w alkoholizm i narkotyki, wpadają w kłopoty natury psychicznej. Ci, którzy przenoszą problemy emocjonalne na grunt rodzinny doprowadzają do rozstań i cierpień. W skrajnych przypadkach pojawiają się symptomy zespołu stresu pourazowego, które mogą ciągnąć się latami zamieniając życie w piekło. W wielu z opisanych sytuacji o dalszym tradingu mogą zapomnieć. Problem strat i reakcji na nie jest bardzo poważny, tym bardziej, że brak jest dobrych źródeł rozwiązań, które byłyby w stanie powstrzymać problem lub w ogóle go odwrócić. Co najlepsi inwestorzy robią inaczej? Aby „ugryźć” problem kilka lat temu, podczas badań najlepszych inwestorów zacząłem zadawać sobie pytania – w jaki sposób radzą sobie ze stratami, jakie metody stosują, co pozwoliło im przetrwać tak długo bez negatywnych efektów ubocznych? Długoletnie i systematyczne zyski są na pewno jakąś gwarancją, że ci ludzie potrafią sobie radzić z tym problemem. Badając najlepszych odkryliśmy kilka powodów, część z nich wynika z odmiennego podejścia do systemu i sposobu gry, część stanowią techniki pracy z psychiką, jakie stosowali. Wg badań najlepsi traderzy zupełnie inaczej podchodzą do systemu i jego wyników. Po pierwsze ich systemy są dobrze przygotowane i przetestowane. Jest to m.in. wynik wielu lat doświadczenia na rynku. Dobre przygotowanie to mniejszy stres, słabsze reakcje psychiczne w trakcie gry, większa odporność na niekorzystny obrót wydarzeń, przekonanie lub wiedza, że pomimo trudności i strat wszystko skończy się dobrze. Po drugie – inaczej postrzegają cel systemu i wynik pojedynczego zlecenia. Tu zasadniczo różnią się od innych. Wiedzą, że wynik pojedynczego zlecenia jest niewiadomy, dlatego nie przywiązują się do niego. Z doświadczenia wiedzą również, że np. pod koniec miesiąca i tak wyjdą na plus. Po trzecie fundamentalna niepewność tego co rynek zrobi sprawia, że nie ryzykują zbyt wiele, ułamek konta, stąd wysoki margines bezpieczeństwa. Dzięki niemu będą mogli wielokrotnie się „odegrać”. Jeśli ryzykują więcej) czasem dużo więcej) to bardzo dobrze wiedzą, dlaczego warto, nie podejmują decyzji pod wpływem chwili. Okazje na jakie polują są rzeczywiście bardzo dobre. Po czwarte znają sprawność swojego systemu i wiedzą jakie maksymalny ciąg strat może im się przydarzyć. Znajomość „najgorszego możliwego wariantu” uspokaja, będąc przygotowani psychicznie lepiej znosimy serie strat. U poczatkujących lub nieprzygotowanych siłę reakcji powiększa element zaskoczenia. Kolejne straty tylko zwiększają siłę reakcji. Po piąte , w trakcie bycia z pozycją na rynku nie zastanawiają się nad jej wielkością, nie traktują jej jako „pieniędzy”. „Myśl o punktach, nie o pieniądzach” – jak mawia jeden z traderów – miliarderów. Kilka rekomendacji natury psychologicznej Oprócz odmiennego podejścia w warstwie „systemu” znaleźliśmy kilka różnic natury psychologicznej pomiędzy najlepszymi a grupą pozostałych. Poniższe rekomendacje są oparte właśnie na nich. Każdy z nas ma swój „próg bólu” na straty, czyli poziom przy którym zaczynamy je odczuwać jako dolegliwe. Warto ustalić swój „próg bólu” dzienny, tygodniowy i miesięczny i nigdy go nie przekraczać. Próg bólu wynika głównie z poziomu gotówki do jakiego jesteśmy przyzwyczajeni. „Szklany sufit” czyli wielkość pozycji, która zaczyna rodzić stres, nawet u traderów - multimilionerów Z tą sferą związany jest kolejny problem, zdarzają się sytuacje, w których inwestorzy dochodzą do pewnego poziomu kapitału i nie są w stanie pójść dalej. Ów efekt nazywam efektem „szklanego sufitu”. Jeden z bardzo doświadczonych traderów (multimilioner) powiedział mi, że czuje duży dyskomfort z wielkością pozycji (czyli możliwą stratą) powyżej pół miliona dolarów. Jego rozwiązanie – nie wychodzi poza tą wielkość, nawet stara się trzymać mocno poniżej, dzięki temu śpi spokojnie. Inny trader walutowy opowiadał mi jak przez kilka lat nie był w stanie przebić się przez pewną wielkość konta. Potrafił szybko zrobić dobry wynik (powiedzmy, że było to 100 tysięcy) a następnie pięć razy dłużej budował kolejne sto. Kosztowało go to tak wiele wysiłku, że w końcu uznał, że będzie trzymał się wielkości konta poniżej 100 tys. i wyspecjalizuje się w tym co robi najlepiej – jazdach do 100 tys. Miałem również do czynienia z sytuacjami, gdy wstrząs psychiczny wywołała nie strata, ale duży zysk osiągnięty jednego dnia (400% konta na olbrzymim ruchu po ataku terrorystycznym). To efekt silnego przebicia „szklanego sufitu” i traumy, która powstała. A w jej wskutek trader przez ponad miesiąc (do czasu terapii) nie był w stanie wrócić na rynek nawet z najmniejszą pozycją. Obszar problemów „szklanego sufitu” jest jeszcze dość mało znany. Według badań i obserwacji inwestorzy wymagają pewnego rodzaju terapii bądź zastosowania technik oswajających z wyższym poziomem zysków i strat, ponieważ reakcje psychiczne (które zawsze się pojawiają) stanowią blokadę przed osiągnięciem większego poziomu finansowego. Dla sporej części inwestorów, nawet posiadających dobre systemy transakcyjne, osiągnięcie wyższego poziomu zysków, o jakim marzą jest niemożliwe właśnie z tego powodu. Prędzej, czy później (a im lepszy system tym szybciej) natrafią na poziom kapitału, na którym będą się czuli nieswojo i na którym zacznie pojawiać się silny stres i duży dyskomfort podczas gry. Toksyczna nadzieja i chęć odegrania się Badając sposób powstawania strat i ich kumulacji opracowałem kilka dodatkowych wskazówek. Dla własnego bezpieczeństwa finansowego warto traktować chęć odegrania się i chciwość skłaniającą do powiększania pozycji jako dwa bardzo toksyczne uczucia. Podobnie działa nadzieja („że rynek się odwróci”). Część badanych inwestorów wykształciła w sobie reakcję – gdy tylko te uczucia się pojawią odchodzą od platformy i zajmują się czymś innym czekając na powrót do równowagi. Inni doświadczeni traderzy na samym początku dnia – zadają sobie dodatkowe pytanie, czy z jakiegoś powodu nie mają presji na grę (np. z powodu strat) albo czy nie odczuwają euforii po wcześniejszych zyskach (co skłania do nieostrożności). Warto wiedzieć, że wyjście z trudnych przeżyć jest możliwe, tyle że wymaga indywidualnego podejścia. Można wykorzystać metody wycofywania wspomnień, przekodowania (reframing) ich znaczenia lub coś lżejszego kalibru, jeśli strata nie była bardzo dotkliwa. Dzięki temu można dość szybko wrócić na rynek bez negatywnych efektów. Jedną z takich metod opiszę w kolejnym numerze New City Trader. Dzięki niej trader, który był kompletnie rozbity psychicznie i nie był w stanie wrócić na rynek po szoku emocjonalnym – „pozbierał się” w kilka godzin. To było jedno z moich najciekawszych doświadczeń, tym bardziej, że efekt był praktycznie natychmiastowy, a problem nigdy nie wrócił. Podsumowanie Podsumowując wyniki badań można powiedzieć, że jednym z celów inwestorów powinno być dbanie o swój komfort psychiczny podczas gry i to z kilku powodów. Po pierwsze nasze decyzje są wtedy lepsze i w sposób dość naturalny może się pojawić „zona” – najlepszy stan psychiczny wspierający inwestorów. Po drugie mamy lepszy obraz sytuacji nie zakłócony niecierpliwością, euforią lub presją emocjonalną jakiegokolwiek rodzaju. Po trzecie, jeśli czujemy się dobrze w naszym miejscu pracy to chętnie doń wracamy, unikając w ten sposób sytuacji, w której odczuwamy przymus i złość siadając do analiz. To na dłuższą metę może sprawić, że znienawidzimy swoją pracę. Nie ma takiej potrzeby, w końcu staramy się zarabiać na rynku po to by podwyższać jakość swojego życia a nie ją obniżyć, nieprawdaż? Po czwarte sprawy psychologii i komfortu w inwestowaniu są coraz lepiej zbadane i istnieje coraz więcej skutecznych rozwiązań. Daj boosta 🚀 lub komentarz, żebyśmy wiedzieli by publikować dalej. Dzięki! Obserwuj: pl.tradingview.com/u/drSwierk/
Wybór Redakcji
Edukacja
od drSwierk
1
Tango Rynku: Odkrywanie tajemnic "Twisted Pair" Tańca Na wielkim scenie rynku finansowego każdy trader szuka partnera, który może prowadzić go w tańcu tango. Wskaźnik "Twisted Pair" jest tym partnerem, który z gracją tańczy w falach rynku. Tłumi rytm rynku za pomocą dwóch linii, pomagając traderom znaleźć rytm na podłożu tańca rynku. Wyobraźcie sobie, gdy rynek jest spokojny jak woda, "Twisted Pair" jest jak dwie ściśle ze sobą splątane wstążki. Prawie nakładają się na wykresie, jakby szepczeć: "Teraz, ciesz się spokojnymi krokami tańca." To okres konsolidacji rynku, gdzie wahania cen nie są znaczące, traderzy mogą się zrelaksować i powoli cieszyć z każdego szczegółu rynku. Jednak mistrz rynku zawsze lubi niespodziewanie zmieniać melodię. Gdy nagle wzrasta volatylność, to jakby tempo muzyki przyspiesza, a oryginalnie spokojny podłoże tańca staje się nagle żywy. W tym momencie dwie linie "twistowanego pary" zaczynają się rozchodzić, są jak tancerze podpaleni pasją, każdy pokazując swoje unikalne ruchy tańca. Moment, kiedy te dwie linie się rozchodzą, jest jakby mówić traderom: "Jesteście gotowi? Rynek zaraz tańczy, nadszedł czas, aby pokazać swoje umiejętności tańca!" Zmiana wskaźnika "Twisted Pair" jest jak barometr nastróju rynku. Kiedy dwie linie są blisko ze sobą połączone, nastrój rynku jest stabilny, a traderzy mogą spokojnie obserwować i czekać na okazje. Jednak kiedy się rozchodzą, nastrój rynku jest wysoki, a traderzy muszą szybko reagować, aby złapać te chwile, które mogą przynieść zyski. Metoda obliczania tego wskaźnika jest jak starannie zorganizowany taniec. Przechwytuje dynamikę rynku, obliczając średnią cenę, wagowaną średnią ruchomą objętości handlowej i krótkoterminową odchylenie ceny. Te obliczenia są jak kroki tancerzy, każdy precyzyjny i silny, zapewniając, że traderzy mogą utrzymać rytm rynku. W praktycznym zastosowaniu wskaźnik "Twisted Pair" nie jest tylko statyczną linią na wykresie, jest bardziej jak żywy partner tańca. Może wykryć zmiany na rynku i prowadzić traderów do elastycznego reagowania na podłożu tańca rynku. Niezależnie od spokojnego okresu rynku czy czasu volatylności, może dostarczyć jasne sygnały, aby pomóc traderom podejmować mądre decyzje. Teraz opiszmy logikę rynku tego kodu w języku naturalnym: - **HJ_1**: To podstawa kroków tańca na rynku, obliczając średnią cenę i objętość handlową, ustalanie tonu dla rytmu rynku. - **HJ_2** i **HJ_3**: Te dwie linie są ramionami partnera tańca, pomagają traderom zidentyfikować długoterminową tendencję rynku poprzez wygładzenie. - **HJ_4**: To lusterko dla nastróju rynku, odkrywa napięcie i ekscytację rynku, obliczając krótkoterminowe odchylenie ceny. - **A7** i **A9**: Te dwie linie są przewodnikiem kroków tańca, oddalają się, gdy wzrasta volatylność rynku, prowadząc traderów w właściwym kierunku. - **WATCH**: To światło sygnału tańca, kiedy dwie linie się nakładają, rynek jest spokojny; kiedy się oddalają, rynek jest aktywny. Wskaźnik "Twisted Pair" jest jak starannie zorganizowany taniec, pozwalający traderom znaleźć własny rytm na podłożu tańca rynku, czy to spokojny slow dance, czy namiętny tango. Pamiętajcie, rynek zawsze się zmienia, a "Twisted Pair" jest perfekcyjnym partnerem, który może prowadzić cię do tańca wyjątkowych kroków. Kolejny krok to wprowadzenie kodu TradingView dla tego wskaźnika: // ____ __ ___ ________ ___________ ___________ __ ____ ___ // / __ )/ / / | / ____/ //_/ ____/ |/_ __< / // / / __ |__ \ // / __ / / / /| |/ / / ,< / / / /| | / / / / // /_/ / / __/ / // / /_/ / /___/ ___ / /___/ /| / /___/ ___ |/ / / /__ __/ /_/ / __/ // /_____/_____/_/ |_\____/_/ |_\____/_/ |_/_/ /_/ /_/ \____/____/ // This source code is subject to the terms of the Mozilla Public License 2.0 at mozilla.org/MPL/2.0/ // © blackcat1402 //@version=5 indicator(title=" L2 Twisted Pair Indicator", shorttitle="TPI", overlay=true) //define DEMA DEMA_function(src, length) => ema1 = ta.ema(src, length) ema2 = ta.ema(ema1, length) 2 * ema1 - ema2 //define TEMA TEMA_function(src, length) => ema1 = ta.ema(src, length) ema2 = ta.ema(ema1, length) ema3 = ta.ema(ema2, length) 3 * (ema1 - ema2) + ema3 //input swi = input.string(title="Switch", options= , defval="EMA") ma(src, length) => out = swi == "DEMA" ? DEMA_function(src, length) : swi == "TEMA" ? TEMA_function(src, length) : ta.ema(src, length) out //Twisted Pair algorithm HJ_1 = (high + low + close) / 3 * volume HJ_2 = ma((ma(HJ_1, 3) / ma(volume, 3) + ma(HJ_1, 6) / ma(volume, 6) + ma(HJ_1, 12) / ma(volume, 12) + ma(HJ_1, 24) / ma(volume, 24)) / 4, 13) HJ_3 = 1.08 * HJ_2 HJ_4 = ma(HJ_3 - (ma(close, 3) - HJ_3), 5) A7 = HJ_4 <= HJ_3 ? HJ_4 : HJ_3 HJ_5 = 2 * HJ_3 - A7 A9 = HJ_5 >= HJ_3 ? HJ_5 : HJ_3 WATCH = A7 == A9 ? A7 : na plot(A7, color=color.yellow, linewidth=2) plot(A9, color=color.yellow, linewidth=2) plot(WATCH, color=color.green, linewidth=2, style = plot.style_steplinebr) HJ_6 = close * 1.1 - close < 0.01 and high == close HJ_7 = HJ_3 >= HJ_3 and A7 < A7 and close > HJ_3 and open > HJ_3 // plot candle color indications plotcandle(open, (open + close) / 2, open, (open + close) / 2, color=HJ_7 ? color.yellow : na) plotcandle(close, (open + close) / 2, close, (open + close) / 2, color=HJ_7 ? color.red : na) Skrypt tego "Twisted Pair" wykorzystuje trzy różne rodzaje średnich ruchomych: EMA (Eksponencjalny Średni Ruchomy), DEMA (Podwójny EMA) i TEMA (Trzykrotny EMA). Te rodzaje można wybrać przez użytkownika za pomocą wejścia exchange. Oto główne funkcje tego kodu: 1. Zdefiniuj funkcje DEMA i TEMA: Te dwie funkcje są używane do obliczenia odpowiednich średnich ruchomych. EMA to eksponencjalny średni ruchomy, który jest specjalnym rodzajem średniej ruchomej, który przywiązuje większą wagę do najnowszych danych. W pierwszym akapicie, ema1 jest EMA "długości", a ema2 jest EMA ema1. DEMA to 2 razy ema1 minus ema2. 2. Pozwól użytkownikowi wybrać EMA, DEMA lub TEMA: Ta część kodu zapewnia opcję wyboru przez użytkownika, który rodzaj średniej ruchomej chce użyć. 3. Zdefiniuj algorytm o nazwie "Twisted Pair Algorithm": Ta część kodu definiuje skomplikowany algorytm do obliczenia wartości o nazwie "HJ". Algorytm ten obejmuje różne skomplikowane obliczenia i zastosowania EMA, DEMA, TEMA. 4. Rysowanie wykresów: Następujący kod jest używany do rysowania wykresów na TradingView. Używa funkcji plot do rysowania linii, funkcji plotcandle do rysowania wykresów kandle (K-line) i żółtego i czerwonego do reprezentowania różnych warunków. 5. Określanie kolorów: Ostatnie dwie linie kodu używają żółtych i czerwonych wykresów kandle do reprezentowania warunków HJ_7. Jeśli warunki HJ_7 są spełnione, kolor wykresu kandle zmieni się na odpowiedni kolor.
Edukacja
od blackcat1402
Samobójstwo z powodu strat. Historia której nie było.Jest to historia o tym, jak mój dobry kolega stracił ponad 700 000,- w dziewięć godzin. I o tym, jak ważna jest rola TWOJEJ psychiki w tradingu. Jakiś czas temu zadzwonił do mnie kolega trader. Nazwijmy go Tom. Grał okazjonalnie, a na co dzień był prezesem niewielkiej firmy. Umówiliśmy się na spotkanie. Zapowiadała się zwykła przyjacielska rozmowa. Nic nie wskazywało na to, co jeszcze miałem usłyszeć... - Wiesz tak właściwie to mam jeszcze jedną sprawę – tutaj Tom zawiesił głos. W zeszłym tygodniu straciłem ponad pół miliona na rynku. Przyznam, że byłem zaskoczony. Wiedziałem, że zarabia na rynku ale nie sądziłem, że obraca aż takimi kwotami. Strata takiej kwoty dla okazjonalnego tradera to nie jest mała sprawa. Dlatego też przed rozmową z nim powtórzyłem sobie 23 sposoby radzenia sobie ze stratami (zebrane z różnych źródeł, w tym od grupy najlepszych traderów na świecie, z którymi swego czasu przeprowadziłem wywiady). Z niepokojem oczekiwałem na spotkanie, miałem różnych traderów z dużymi stratami ale takiej sytuacji jeszcze nie. Strata tej wielkości, tym bardziej w ok 9 godzin, może poważnie zachwiać psychiką. Widziałem sytuacje, gdy ludzie byli na krawędzi samobójstwa, inni nie byli w stanie usiąść do rynku przez miesiące, jeszcze innych latami prześladują wyrzuty sumienia. Sprawa jest jak najbardziej poważna. Na spotkaniu Tom opowiedział mi, co się wydarzyło... Przez kilka miesięcy obserwował wybitnego tradera, który w miesiąc potrafił powiększyć konto 10 razy. W którymś momencie uznał, że nie jest to trudne, wpłacił ok 30 tysięcy i grał przez miesiąc. Zabrał z rynku ponad 670 tysięcy stawiając 19 pozycji. Ostatniej nocy postanowił, że spróbuje zrobić z tego dwa miliony. Liczył, że będzie taki ruch, który na to pozwoli. Usiadł około drugiej w nocy i postawił 3 pozycje. Każda na ponad 40 lotów. Kilka minut przed jedenastą następnego dnia wszystkie zostały automatycznie zamknięte na stracie. Konto zostało wyczyszczone do zera. Jak mi później powiedział, te wejścia były poza systemem. Ku memu zaskoczeniu, Tom wcale nie wydawał się przejęty stratą! Wypytywałem go szczegółowo o to zdarzenie wypatrując jakichś objawów traumy, czy w ogóle pozostałości ciężkiego doświadczenia. Nie znalazłem nic. Nie było nawet obniżenia nastroju! Tom, jak zwykle był w dobrym humorze. Zaintrygowany zacząłem dociekać, dlaczego nie przejmuje się taką stratą?! Byłem pewny, że miała dla niego znaczenie. Musiała! Co prawda był prezesem firmy, ale nie zarabiał w niej aż tak dużo by móc przepuścić 700 tysięcy w jeden wieczór. Tom odpowiedział mi coś, co na długo dało mi do myślenia i czym chcę się z Tobą podzielić: - To są pieniądze wirtualne. Dopóki ich nie wypłacisz może się stać z nimi wszystko. To wirtualny byt, może zniknąć równie szybko jak się pojawił. Dopiero, gdy masz je na swoim koncie bankowym stają się prawdziwe, ale dopóki tak nie jest – to tylko rząd cyferek. Od zawsze tak podchodzę do rynków. To tylko cyferki, nic konkretnego. Tu znów mnie zaskoczył. Spotkałem się z takim podejściem po raz pierwszy. Dla wszystkich traderów, z którymi pracowałem do tej pory, pieniądze miały znaczenie. Zawsze. Głębia tego, co wtedy powiedział mi Tom, dotarła do mnie dopiero kilka miesięcy później. W skrócie mogę opisać to tak... Każdy z nas ma jakiś obraz znaczenia pieniędzy w życiu. Ten obraz przynosimy na rynek. Duża strata (podobnie jak duży zysk, miałem takie przypadki) może wytrącić człowieka z równowagi na wiele dni, na wiele lat albo na trwałe. Istota problemu polega na tym, że strata wywołuje ból. Ten ból może być niemalże fizyczny i może trwać tygodniami, a nawet miesiącami. Są traderzy, którzy przeżywają wielomiesięczne piekło z powodu strat. Do tego dochodzą problemy związane np. z oceną środowiska i najbliższej rodziny. Wiedziałem, że najlepsi traderzy są bardzo twardzi i odporni psychicznie. Jest to jeden z sekretów długowieczności na rynku i olbrzymich majątków, jakie budują. Mental toughness jest czymś co badam od wielu lat, w przypadku najlepszych traderów jest ona wybitna. Tutaj zrozumiałem, że odporność psychiczna (mental toughness ) ma wiele form, a brak reakcji na bardzo trudne doświadczenia może wynikać z innego postrzegania sytuacji, innego systemu wartości lub innej skali wartości. Tom na pewno jest bardzo odporny psychicznie, to muszę przyznać. Opisana historia jest przykładem tego, jak różni traderzy różnie podchodzą do rynków i pieniędzy. Sposób myślenia o pieniądzach determinuje reakcje psychiki na zyski i straty, i co za tym idzie obciążenie psychiczne. Dopóki Tom traktuje trading, jako grę liczb dopóty będzie spokojny o wynik. Nie zachwieje nim ani zysk ani strata. Na pewno opowiem więcej na ten temat więcej w innych artykułach, bo mental toughness jest tematem mało znanym, a przecież to jeden z filarów sukcesu nie tylko w tradingu, ale… wszędzie. Daj boosta 🚀 lub komentarz, żebyśmy wiedzieli by publikować dalej. Dzięki! Obserwuj: pl.tradingview.com/u/drSwierk/
Edukacja
od drSwierk