Jak czytać sprawozdania finansowe
Sprawozdania finansowe pomagają analizować wyniki i kondycję finansową spółki. Na TradingView masz dostęp do trzech podstawowych sprawozdań finansowych — rachunku zysków i strat, bilansu oraz rachunku przepływów pieniężnych — bezpośrednio ze strony rynkowej spółki lub poprzez porównanie wielu firm za pomocą Skanera akcji.
SPIS TREŚCI:
- Jak uzyskać dostęp do sprawozdań finansowych
- Czym są sprawozdania finansowe
- Czym są GAAP i MSSF
- Kluczowe zasady rachunkowości
- Metody analizy sprawozdań finansowych
Jak uzyskać dostęp do sprawozdań finansowych
Możesz uzyskać dostęp do sprawozdań finansowych na dwa sposoby, w zależności od potrzeb analitycznych.
Pierwszym sposobem jest przejście do Skanera akcji. Tam znajdziesz odpowiednie zakładki i wybierzesz interesujące Cię sprawozdanie.
Drugim sposobem jest otwarcie strony rynkowej interesującej Cię spółki.
Czym są sprawozdania finansowe
Każda spółka notowana na giełdzie ma obowiązek raportowania wyników finansowych w trzech oddzielnych sprawozdaniach.
Rachunek zysków i strat
Zawiera informacje o zyskach i stratach, przychodach i wydatkach firmy w określonym okresie rozliczeniowym, zwykle kwartale lub roku — np. Q1, Q2, Q3, Q4.
Pokazuje, jak przychody netto przekształcają się w zysk netto i czy firma jest rentowna oraz zdolna do finansowania dalszej działalności operacyjnej.
W zależności od wymogów regulacyjnych, zakresu działalności i rodzaju operacji, format tego raportu może się różnić.
Jednak każde sprawozdanie zysków i strat musi zawierać:
- Całkowity przychód: Reprezentują całkowitą wartość środków pieniężnych otrzymanych przez spółkę z jej podstawowej działalności.
- Koszt sprzedanych towarów (COGS): Oznacza kwotę pieniędzy, jaką spółka wydaje na wyprodukowanie lub wytworzenie towarów, które sprzedaje.
- Koszty operacyjne: Obejmują koszty sprzedaży, ogólne i administracyjne (SG&A),badania i rozwój (B+R) oraz amortyzację
- Dochód operacyjny: Obliczany przez odjęcie COGS i kosztów operacyjnych od całkowitych przychodów.
- Zysk przed odsetkami i podatkami (EBIT): Równa się całkowitemu przychodowi pomniejszonemu o koszt sprzedanych towarów, koszty ogólne i administracyjne oraz inne koszty operacyjne
- Dochód netto: Równy EBIT po odliczeniu podatków.
- Zysk na akcję (EPS): Pokazuje zysk spółki przypadający na jedną akcję pozostającą w obrocie.
Bilans
Pokazuje, co firma posiada i jakie ma zobowiązania. Daje inwestorom szybki przegląd całkowitych aktywów, zobowiązań oraz kapitału własnego akcjonariuszy na konkretny moment w czasie – zamiast służyć do identyfikowania długoterminowych trendów.
Analitycy fundamentalni wykorzystują bilans do obliczania wskaźników finansowych, takich jak wypłacane dywidendy,zadłużenie netto, czy inwestycje długoterminowe.
Wzór bilansu:
Aktywa =Zobowiązania ogółem + Kapitał własny akcjonariuszy
Rachunek przepływów pieniężnych (Cash flow statement)
Pokazuje wpływy i wypływy gotówki w firmie. Istnieją dwie metody ujmowania przepływów pieniężnych.
Metoda memoriałowa polega na rozpoznawaniu przychodów i kosztów w okresie, w którym wystąpiła transakcja – a nie w momencie faktycznego przepływu środków.
Jest to standardowa metoda według MSSF (IFRS).
Księgowość memoriałowa jest obowiązkowa dla dużych firm, których przychody przekraczają 25 milionów USD w ciągu ostatnich trzech lat.
Na przykład: 30 kwietnia płacisz za nowy laptop kartą bankową. Zazwyczaj taka płatność jest przetwarzana przez bank w ciągu 1–3 dni, a sprzedawca otrzyma środki dopiero po autoryzacji transakcji. Mimo że pieniądze wpłyną w maju, sprzedawca zaksięguje tę płatność w kwietniu.
Z kolei przy metodzie kasowej, sprzedawca ujmuje ją dopiero w maju – gdy rzeczywiście otrzyma gotówkę.
Ta metoda zapewnia jaśniejszy obraz dostępnych środków pieniężnych i realnych aktywów, które firma może przeznaczyć na bieżącą działalność.
Jest najczęściej stosowana przez małe firmy i znacznie prostsza w implementacji.
Czym są GAAP i IFRS
Każde sprawozdanie finansowe sporządza się zgodnie z U.S. GAAP (Generally Accepted Accounting Principles – Ogólnie Przyjęte Zasady Rachunkowości) lub IFRS (International Financial Reporting Standards – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej).
GAAP to zbiór wspólnych zasad i praktyk, których firmy muszą przestrzegać w celu zapewnienia spójności i przejrzystości w raportach finansowych. W Stanach Zjednoczonych jego stosowanie jest obowiązkowe zarówno dla organizacji nastawionych na zysk, jak i non-profit oraz dla podmiotów publicznyc
IFRS jest szerzej stosowany na całym świecie – obowiązuje spółki publiczne w wielu jurysdykcjach i jest uznawany w ponad 160 krajach. Standard ten ma na celu zapewnienie przejrzystości i porównywalności w skali globalnej.
Chociaż oba systemy mają wiele wspólnych zasad, różnią się podejściem.
GAAP to system oparty na regułach – mniej elastyczny, ale oferujący bardziej szczegółowe wytyczne.
IFRS jest systemem opartym na zasadach – zapewniającym szersze ramy interpretacyjne.
Niezależnie od tego, który system stosuje firma, musi ona przestrzegać kluczowych zasad rachunkowości.
Kluczowe zasady rachunkowości
Zasada memoriałowa (Accrual basis): Przychody są rozpoznawane w momencie transakcji, niezależnie od faktycznego wpływu gotówki.
Kontynuacja działalności (Going concern): Zakłada się, że firma będzie kontynuować działalność w dającej się przewidzieć przyszłości.
Zasada spójności (Consistency): Wymaga stosowania tych samych metod rachunkowości w czasie.
Zasada istotności (Materiality): Do sprawozdań włącza się tylko informacje istotne dla interesariuszy, które mogą wpłynąć na ich decyzje.
Wierne przedstawienie (Faithful representation): Informacje muszą być dokładne, kompletne i bezstronne.
Porównywalność (Comparability): Osiągana, gdy różne firmy stosują te same zasady rachunkowości.
Treść nad formą (Substance over form): Transakcje powinny być ujmowane zgodnie z ich ekonomiczną istotą, a nie wyłącznie prawną formą.
Przykład: jeśli spółka-matka gwarantuje zobowiązania swojej spółki zależnej, muszą one zostać wykazane w sprawozdaniu finansowym spółki-matki – nawet jeśli podmiot zależny jest osobnym bytem prawnym.
Koszt historyczny (Historical cost): Aktywa i zobowiązania należy wykazywać według ich pierwotnej wartości – bez korekt o inflację.
Pełne ujawnienie (Full disclosure): Wymaga ujawnienia wszystkich istotnych informacji finansowych, aby zapewnić przejrzystość i pełny obraz sytuacji firmy.
Podejścia do analizy sprawozdań finansowych
Analiza sprawozdań finansowych może być przeprowadzana z wykorzystaniem analizy pionowej, poziomej oraz wskaźnikowej, mających zastosowanie do wszystkich trzech rodzajów sprawozdań.
Podejścia pionowe i poziome pomagają analitykom zrozumieć strukturę oraz trendy widoczne w sprawozdaniach finansowych.
Analiza wskaźnikowa polega na porównywaniu danych finansowych w celu oceny kondycji firmy i zestawienia jej wyników z konkurencją.
Analiza pionowa
Analiza pionowa określa procentowy udział każdej pozycji w sprawozdaniu finansowym względem wartości bazowej. Na przykład, każda pozycja w rachunku zysków i strat jest wyrażona jako procent całkowitego przychodu.
Takie podejście pozwala tworzyć tzw. „sprawozdania w ujęciu wspólnym” (ang. common size statements) i pomaga w ocenie wewnętrznej struktury wyników finansowych w ramach jednego okresu sprawozdawczego.
Analiza pozioma
Znana również jako analiza trendu, analiza pozioma polega na porównywaniu danych finansowych z różnych okresów w celu zidentyfikowania wzorców wzrostu lub spadku.
Na przykład, zastosowanie metody poziomej do rachunku przepływów pieniężnych pozwala inwestorom zrozumieć, jak zmieniała się zdolność firmy do generowania gotówki w czasie.
Analiza wskaźnikowa
Wskaźniki to relacje pomiędzy danymi finansowymi, które pomagają ocenić ogólną kondycję i efektywność działania firmy.
Główne kategorie wskaźników obejmują:
- Wskaźniki rentowności: Mierzy efektywność generowania zysku przez firmę. Na przykład: Zwrot z aktywów (ROA) i Marża brutto
- Wskaźniki płynności: Oznacza zdolność firmy do wywiązywania się z krótkoterminowych zobowiązań. Na przykład: Aktualny współczynnik i Współczynnik gotówki
- Współczynniki dźwigni: Pokazuje, w jakim stopniu firma opiera swoją działalność na zadłużeniu. Na przykład: Współczynnik długu do kapitału własnego, i Zakres zainteresowań
- Współczynniki aktywności: Odzwierciedla, jak efektywnie firma zarządza swoimi zasobami. Na przykład, Obrót aktywami i Liczba dni oczekiwania na sprzedaż
Podsumowanie
Trzy główne sprawozdania finansowe — rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych oraz bilans — zawierają kluczowe dane dotyczące stabilności finansowej firmy. Dostarczają one inwestorom, wierzycielom, organom państwowym oraz kierownictwu spółki niezbędnych informacji do oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa oraz jego przyszłych perspektyw.
Zobacz także: