Handel kryptowalutami: 13 zasad bezpiecznego tradingu
Inwestycje oraz handel kryptowalutami mogą być bardzo satysfakcjonujące, ale mają też swoją unikatową specyfikę. Odnoszący sukcesy handlowiec nie jest tym, który raz dobrze zarobił, ale tym, który zarabia regularnie i konsekwentnie. Aby to osiągnąć, ważna jest nie tylko wiedza, ale także zrozumienie psychologii inwestowania.
Dyrektor generalny giełdy kryptowalut EXMO, Serhii Zhdanov, omawia, jakie plusy i minusy ma handel kryptowalutami. Jego giełda niedawno ogłosiła wejście na polski rynek wraz z dodaniem PLN do środków płatniczych i lokalizacją platformy na język polski. Jego zdaniem istnieje cała lista czynników, które należy wziąć pod uwagę, jeśli zdecydujesz się postawić pierwsze kroki w świecie kryptowalut.
1. Handel kryptowalutami a zawirowania na rynku
Rynek kryptowalut cechuje ogromna zmienność. Wystarczy spojrzeć na średni, dzienny ruch kursu AAPL – 2%, Bitcoin – 4%, Ether – 5%, a inne altcoiny – wszystkie 10%+. Oznacza to, że wahnięcia Bitcoina w górę lub w dół o 4% w ciągu jednego dnia jest zupełnie normalne.
Teraz wyobraź sobie całkiem typową sytuację: cena akcji spada o 1% i mówisz: “To już koniec, wszystko leci w dół, muszę zrezygnować”. Czy nie miałeś kiedyś takiej myśli? I uwierz mi, że 50% ludzi, zwłaszcza tych, którzy mają konto na minusie w tej sytuacji sprzeda swoje BTC. A przecież powiedzieliśmy już, że Bitcoin ma zmienność na poziomie 4%, więc ten 1% wahania nic nie znaczy.
Na zrzucie ekranu poniżej znajduje się wykres Bitcoina w momencie, gdy średnia dzienna zmienność wynosiła 12%. Gdybyś zrezygnował tylko dlatego, że na początku spadł o 1%, to nie załapałbyś się na całość.
Dlatego osobom, które w danym momencie boją się stracić pieniądze, bardzo trudno jest handlować. Zwłaszcza dotyczy to rynku kryptowalut.
2. Posiadane zobowiązania finansowe
Od osób, które rozpoczynają handel kryptowalutami z kredytami, często słyszy się: „Muszę zarabiać na rynku, mam rodzinę, dzieci, kredyty”. Musisz jasno zrozumieć, że rynek nic Ci nie jest winien. Rynek – to gra o sumie zerowej. Jeśli wygrasz transakcję, to z drugiej strony ktoś przegra. A kto ci powiedział, że po drugiej stronie nie ma tej samej osoby z pożyczkami i zobowiązaniami rodzinnymi?
Sytuację pogarsza zbliżająca się spłata kredytu, gdy osoba zaczyna się bardzo denerwować, ponieważ trzeba zarobić. Zamiast tracić 50 USD i uczyć się, ludzie tracą 200 USD, ponieważ musi się udać. W rezultacie saldo konta gwałtownie spada i istnieje 99% szans, że tacy ludzie pozostaną z niczym. I to wciąż dobry wynik, w najgorszym przypadku niektórzy popadają w jeszcze większe długi.
Proszę zatem prawidłowo oceń swoje możliwości z odpowiednim wyprzedzeniem.
3. Chęć dużego, szybkiego zarobku
Na TikToku można zobaczyć filmiki i całe kanały, gdzie twórcy twierdzą, że w 15 sekund nauczą Cię opłacalnej strategii. Co druga osoba jeździ Lamborghini i każdy pokazuje stos pieniędzy. Dla nich handel kryptowalutami jest dziecinnie prosty. Nie daj się zwieść!
Statystycznie 98% osób opróżnia swoje konta w skutek codziennego tradingu. Natomiast 90% w swing tradingu. Aby zacząć zarabiać na rynku, zajmuje to statystycznie trzy lata: pierwszy rok – to głównie straty, drugi rok –możesz już utrzymać konto na poziomie zerowym, trzeci rok – zaczynasz powoli zarabiać. Wtedy zdajesz sobie sprawę, że 90% informacji, których nauczyłeś się wcześniej, jest bezużyteczne.
Handel kryptowalutami jest zajęciem, którego należy uczyć się bez końca. Ucz się strategii, wybierz najbardziej odpowiednią dla siebie. Następnie doskonal się w niej i ucz się różnych narzędzi.
4. Dostęp do wiadomości ze świata finansów
Bardzo dokładnie podkreślono to w filmie „Wilk z Wall Street”:
„Zasada numer jeden na Wall Street. Nikt – i nie obchodzi mnie, czy jesteś Warrenem Buffettem, czy jesteś Jimmym Buffettem – nikt nie wie, czy akcje pójdą w górę, w dół, w bok czy w kółko.”
Wyobraź sobie, że nagle pojawia się wiadomość, że EBC i FED zdecydowały się kupić Bitcoina w swoich rezerwach. Co się stanie z Bitcoinem? Odleci w kosmos o 20% w ciągu pierwszych 2 sekund. Ale problem polega na tym, że nie będziesz miał czasu na zakup BTC w tych 2 sekundach,. Kiedy wejdziesz na giełdę, cena będzie już wynosić +30%.
Tutaj zaczyna się zabawa: czy będzie nadal rosnąć i osiągnie +50%, czy zacznie cofać się do +20%? Nie można jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Dlatego wiadomości są praktycznie bezużyteczne. Za każdym razem będziesz musiał zadać sobie pytanie, na które nie będzie odpowiedzi: „Czy ta wiadomość już wpłynęła na zachowania rynku i jak?”.
Jedyną szansą na zarabianie na wiadomościach jest łączenie botów, które będą śledzić wiadomości rynkowe. Dlatego wiele domów inwestycyjnych ma dostęp do terminala Bloomberg. Nawet krypto-wiadomości docierają tam 1-2 sekundy wcześniej niż inne źródła. Sam widzisz, jak ważne to jest.
Jest jeszcze jeden aspekt: sama wiadomość nic nie znaczy. Liczy się tylko reakcja pieniędzy na tę wiadomość. W mojej praktyce było kilka przypadków, w których firmy notowały ogromne spadki na bardzo dobre wieści.
5. Handel kryptowalutami: Umiejętność powiedzenia STOP
Podczas mojej kariery spotkałem kilka osób, które po całkowitym zbadaniu tematu w handlu na giełdzie, na etapie szkolenia powiedziały sobie: „To nie jest dla mnie, nie będę w stanie tam zarobić”. I uwierz mi, dzięki tej decyzji pozbawili się wieloletniego cierpienia.
Kiedyś natknąłem się na wywiad z arabskim szejkiem Balvinderem Rajem Sane, który opowiedział bardzo pouczającą historię ze swojego życia. W wieku 18 lat szejk postanowił zarabiać pieniądze na rynku Forex i otrzymał od ojca 2 000 000 USD. Ojciec nawet nie próbował przekonać syna, aby nie zaczynał całej tej historii, ale po prostu dał kopertę, którą kazał otworzyć w ciągu miesiąca. Minął miesiąc, Balvinder Raj Sani, stracił pieniądze w handlu na rynku Forex, po czym otworzył kopertę i było napisane: Naprawdę myślisz, że klikając na 3 przyciski, można zarobić miliony?
Szejk nauczył się lekcji od swojego ojca i zdał sobie sprawę, że wielkie fortuny powstają tylko dzięki wielkiej pracy. Już nigdy nie wrócił do handlu i zarobił miliardy w biznesie.
Handel jest ekscytujący i trochę hazardowy. Tutaj możesz dobrze zarobić, ale możesz też stracić. W żadnym wypadku nie powinieneś stawiać wszystkiego tylko i wyłącznie na inwestowanie na giełdzie.
6. Jak długo przebywasz w pozycji straty?
Długie przebywanie w sytuacji przynoszącej straty jest najczęstszym powodem, dla którego ludzie nie zarabiają na handlu. Kiedy jesteś na dużym minusie, mózg reaguje, że to wszystko nie jest prawdziwe, że są to liczby nierealne, nie chcemy zaakceptować tej rzeczywistości. Zachęcam do obejrzenia pouczającego filmu Timothy’ego Sykesa, który podejmuje jedną prostą zasadę: „Cut Losses Quickly”, czyli „Szybko tnij straty”.
W grudniu 2017 roku poznałem grupę mężczyzn, którzy byli w stanie zarobić na wzroście Bitcoina z 3000 USD do 20 000 USD. Tylko oni ten wzrost obrócili nie tylko w Bitcoinie, ale w altcoinach.
Oznacza to, że mieli ogromne zyski. Zainspirowani zarobionymi pieniędzmi zaczęli j kupować inne monety, które nie wzrosły, tłumacząc sobie “ich wartość wzrośnie, tylko trzeba poczekać”. I wtedy rynek zaczął spadać.
W 2019 roku, kiedy spotkałem ich ponownie dowiedziałem się, że stracili wszystko, ponieważ ich monety zostały usunięte z giełd.
Gdyby zastosowali opcję stop-loss, to straciliby trochę pieniędzy zarobionych na wzroście, ale w efekcie wyszliby z ogromnym plusem. A tak niestety zakończyła się ich kariera. Dlatego nigdy tego nie rób.
7. Jak często znajdujesz się w strefie zbytniej pewności siebie?
Zbytnia pewność siebie (overconfidence) to stan psychiczny, w którym czujesz się bardzo pewny siebie i wierzysz w łatwy zarobek. Zwykle to uczucie może pojawić się po dużym zysku.
Na przykład, zdecydowałeś się wziąć udział w IEO. Szansa była 1 na 500, że się uda, ale udało ci się. W momencie rozpoczęcia licytacji, moneta zrobiła już czterokrotnie i ty sprzedałeś wszystko.
Tak więc, inwestując 3000 USD, w 4 sekundy zarobiłeś 12000 USD. W tym momencie – dzika euforia, wydaje się, że cały świat jest u twoich stóp.
Oszołomiony pomysłem, że IEO jest kopalnią złota i musi być używany na wszystkich kryptowalutach, zdecydowałeś się wziąć udział w innym IEO. Jednak popełniłeś błąd w wyborze, a twoja moneta została uruchomiona z wynikiem -50% w presale.
W ten sposób wiele osób traci wszystkie swoje pieniądze. Dlatego rynek, jeśli jesteś hazardzistą, szybko przywróci Cię do ziemi.
8. Czy przeprowadzasz własne analizy?
W poprzednim punkcie wspomnieliśmy, że 98% ludzi traci pieniądze w dziennym tradingu, a 90% w swing tradingu. Nie wydaje ci się dziwne, że jeśli wszyscy wokół mówią, że Bitcoin spadnie i hipotetycznie spadnie, to wtedy wszyscy zarobią? Ale jak wszyscy mogą zarobić, jeśli właśnie powiedzieliśmy, że 98% ludzi traci pieniądze? Oznacza to, że tłum się myli, a rynek pójdzie w przeciwnym kierunku.
Niemniej bardzo trudno jest oprzeć się tłumowi i można to zrobić tylko poprzez zdobycie dużego doświadczenia.
Bardzo dobry wskaźnik rynkowego dołka jest wtedy, gdy wszyscy wokół mówią: „To koniec, mówiłem ci, że Bitcoin to wielka piramida”. Albo: „Musisz sprzedać wszystkie kryptowaluty, zanim będzie za późno”. Wszystkie te frazy pokazują, że większość graczy na rynku sprzedaje, więc jest to grupa, która straci pieniądze.
Każdy z nas ma własne oczy i widzimy rynek inaczej. I nie ma zwycięzcy ani przegranego.
9. Jak szybko zamykasz pozycję dochodową?
Drugi największy problem wszystkich początkujących handlowców. Gdy transakcja zaczyna iść we właściwym kierunku, w głowie zaczyna pojawiać się tysiąc powodów, dla których należy ją zamknąć.
Jeśli nie nauczysz się przebywać w dochodowej pozycji, ryzyko/zysk znacznie się obniży i masz 100% szans na utratę pieniędzy. Jeśli Twoja odsetek udanych zagrań w Twojej strategii wynosi 30%, co jest bardzo realistyczne, to aby zarobić, musisz w zyskownej transakcji wziąć przynajmniej cztery razy więcej od ryzyka na transakcję:
- Pierwsza transakcja: strata -20 USD.
- Druga transakcja: strata -20 USD.
- Trzecia transakcja: strata -20 USD.
- Czwarta transakcja: strata -20 USD.
- Piąta transakcja: zarobek +80 USD.
10. Handel kryptowalutami i uśrednianie
Uśrednianie ma miejsce, gdy ciągle kupujesz kryptowaluty wbrew trendowi. Oznacza to, że spada, a Ty kupujesz, spada jeszcze bardziej kupujesz jeszcze więcej. Tutaj należy zastrzec, że uśrednianie jest powszechne w inwestowaniu i traktowane jako tworzenie solidnej pozycji.
Ale ten proces nie jest dobry dla tradingu. Mózg ciągle mówi: „Teraz, teraz, wszystko się rozkręci”, „Jeszcze trochę, analitycy tak powiedzieli” albo „Kupię więcej, wkrótce się odwróci”. Zwykle proces uśredniania rozpoczyna się od momentu, gdy chcesz wyjść z transakcji stop-loss. W 100% przypadków powoduje to straty.
11. Czy odrabiasz prace domowe?
Rynek jest najlepszym nauczycielem. Z rynkiem nie da się „dogadać”. Jeśli popełnisz błąd, zostaniesz ukarany za ten błąd, dopóki go nie naprawisz.
Każdy powinien handlować strategią, którą najlepiej rozumie. Ale aby znaleźć tę strategię, musisz przeglądać co najmniej 50 wykresów dziennie.
12. Czy znasz swoje słabe i mocne strony?
Tutaj chcę zwrócić uwagę na 2 elementy: psychologiczny i handlowy.
- Psychologiczny. Kiedy zaczynasz dokonywać transakcji, pojawiają się różne emocje: chciwość, strach itp. Musisz zlokalizować swoje słabe punkty, aby nauczyć się radzić sobie z nim. Zawieraj transakcje o małym ryzyku i stopniowo je zwiększaj. Na przykład na początku, gdy tracisz 10 USD, zadajesz sobie pytanie: „Czy się boję?”. Jeśli nie ma odpowiedzi, a ponadto masz pozytywne statystyki, zwiększ ryzyko. Jeśli czujesz, że się denerwujesz, zmniejsz ryzyko. Ta metoda może Ci pomóc.
- Handlowy. Na giełdzie jest 2 000 000 zyskownych i nierentownych strategii, całkiem możliwe, że w 1 999 999 strategii tracisz, a jedną rozumiesz doskonale. Tak więc, aby w jakiś sposób zawęzić wyszukiwanie, musisz zrozumieć, czy jesteś osobą impulsywną, czy nie. Czy możesz siedzieć przed ekranem przez cały dzień, czy masz mało czasu? Czy możesz być w kilku pozycjach jednocześnie, czy nie? Do tego dochodzi jeszcze wiele innych czynników.
13. Czy jesteś gotowy nauczyć się, jak korzystać z dźwigni finansowej i marży handlowej
Dźwignia finansowa to dodatkowy kapitał, który broker lub pośrednik daje Ci za niewielką opłatą lub za darmo. Działa to tak:
- Na przykład, masz na koncie 1000 USD i bierzesz dźwignię od 1 do 5
- Masz teraz kapitał własny (equity) w wysokości 1000 USD i siłę nabywczą (buying power) w wysokości 5000 USD.
- Zakładasz, że Bitcoin kosztuje 5000 USD i postanawiasz go kupić za wszystkie pieniądze. Będziesz miał 1 BTC na swoim saldzie. Jeśli Twój BTC spadnie o 1000 USD, to na koncie będziesz miał zero i zostanie ono zablokowane, bo masz tylko 1000 USD z tych 5000 USD. Ale jeśli wzrośnie do, powiedzmy, 10 000 USD, to na Twoim koncie będzie +5000 USD.
Dźwignia finansowa jest przydatnym narzędziem, zwłaszcza jeśli masz mały depozyt. Ale wiele osób używa jej nieprawidłowo i w rezultacie traci wszystko.
Zawsze ściśle przestrzegaj zasad zarządzania ryzykiem szczególnie podczas handlu dźwignią. A jeśli nie masz jeszcze wystarczającej wiedzy, najlepiej odłożyć to narzędzie na później.
W tym artykule przyjrzeliśmy się głównym problemom, które uniemożliwiają zyskowny handel kryptowalutami. Niektóre z nich wymagają korekty w momencie składania zlecenia, inne – zanim złożysz pierwsze zlecenie. Ale jak tylko będziesz gotowy, czekamy na Ciebie i chętnie Cię powitamy w szeregach naszych handlowców.
– – –
Serhii Zhdanov
Dyrektor generalny EXMO.com, globalnej giełdy kryptograficznej założonej w 2013 roku. Odgrywa kluczową rolę w kwestiach o znaczeniu strategicznym, w tym związanych z audytem, budżetowaniem, zatrudnianiem, planowaniem strategicznym, nabywaniem licencji, skalowaniem biznesu oraz świadczeniem nowych usług w ramach platformy. Sergey uważa, że branża kryptowalut musi pozostać zgodna z przepisami i regulowana, aby zapewnić bezpieczeństwo funduszy użytkowników i wspierać masową adopcję kryptowalut.
Platforma EXMO zapewnia kompleksowe możliwości handlu i przechowywania kryptowalut dla ponad 2 milionów traderów z całego świata. Giełda regularnie rozszerza swoją funkcjonalność, uzupełnia listę aktywów do handlu i wprowadza swoich użytkowników do świata cyfrowych aktywów. Podstawową misją zespołu EXMO jest uczynienie rynku kryptowalut dostępnym dla każdego.